KÜLEKÇİ M. (Yürütücü), PEHLİVAN A., SARI M. M.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2017 - 2018
Sürdürülebilir
tarımsal üretim için gerekli şartlardan birisi tarımdaki enerjinin etkin
kullanımıdır. Bu çalışmada Tokat ili’ndeki açıkta domates yetiştiren
işletmelerin enerji kullanımına göre ölçek etkinliklerini ve teknik
etkinliklerini veri zarflama analizini kullanarak belirlemek ve iyileştirilmesi
için gerekli önerilerin sunulması amaçlanmaktadır. Bu amaçla İncelenecek olan işletmelerin
belirlenmesinde basit tesadüfi örnekleme yönteme göre belirlenen ve Tokat ili
Pazar ilçesinde açıkta domates yetiştiren 113 işletme ele alınmıştır. Yapılan
analiz sonunda işletmelerin girdi enerjilerinin ortalama olarak teknik, saf
teknik ve ölçek etkinlikleri sırasıyla 0,71, 0,91 ve 0,78 olarak
hesaplanmıştır. İşletmelerin üretim miktarını değiştirmeksizin girdi
enerjilerinde 4232,93 MJ/ha’lık bir tasarrufla (%11,9) etkinliğin
sağlanabileceği belirlenmiştir. Buna göre bu tasarruf miktarı içerisinde en
yüksek paya %53,61 ile dizel yakıt, %29,86 ile kimyasal gübre ve %8,72 ile
makine girdi enerjileri sahiptir. Bunun için çiftçilere gerek üretim ve gerekse
makine kullanım teknikleri konusunda tarımsal yayım ve eğitim hizmetlerinin
verilmesi önem taşımaktadır.