Efeoğlu İ. (Yürütücü)
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2020 - 2021
SAYP projesinin parçası olarak öngöru¨len Ar&Ge çalışmasının; “katma değeri yu¨ksek, stratejik, bor tabanlı u¨ru¨nlere yönelik yeni teknolojinin geliştirilmesi ve kullanım alanının yaygınlaştırılması” genelinde, yenilikçi yaklaşımlar ile tamamen özgu¨n u¨ru¨n ve teknolojik kullanım amacına yönelik yüksek sertlik (30GPa üzeri) ve adezyon (50N üzeri) ile yüksek aşınma dirençli TiBCN:Nb/Zr kaplamalar sentezlenecektir. Yakın bir geçmişte u¨lkemizin savunma sanayii-uzay ve havacılık konusundaki u¨ru¨ne yönelik başlattığı çalışmalar için ihtiyaç duyulacak fonksiyonal-yeni nesil kaplamalar konusunda özgün teknolojik bilgi birikimi oluşacaktır.
Teklif edilen kompozit yapının sentezlenmesinde; Nb/Zr ve TiB2 hedefe HiPIMS, Ti ve adezyonun için Cr hedef üzerine Pulsed-dc kaynağının PVD-CFUBMS sisteminde kullanılacak olması ülkemizde bir ilktir. Fonksiyonel kaplamanın sentezlenmesinden elde edilecek özgu¨n teknolojik bilginin ürüne dönüşmesi ve patent alınma potansiyelinin bulunmaktadır. Üzerinde yoğun Ar&Ge çalışmaları yapılan kaplamaların mekanik-tribolojik özellikleri; kompozisyon, mikroyapı ile ilişkilidir ve bu özellikler manyetik alanda sıçratma parametrelerine bağlı kontrol edilebilmektedir. Etkili parametreleri optimize için SAYP Projesinde Taguchi deney tasarımı kullanılmıştır. Optimize edilmeye çalışılan parametrelerden en etkin olan parametre; TiB2 hedeflere uygulanan akım değeri (-700V) sabit tutularak, N2 ve basınç değerlerinde yapılacak seviye değişiklikleri ile proses gerçekleştirilecektir.
Bu çalışmada, CFUBMS yöntemini kullanarak Nb/Zr ilave edilmiş TiBCN filmlerin Si ve 4140 yüzeyine kaplanması, mikroyapısal-mekanik, ve hava/yağ/argon gazı atmosferi ortamlarında tribolojik özelliklerinin araştırılması amaçlanmaktadır. ASELSAN özelinde ürüne uygulanacak olan fonksiyonel TiBCN:Nb/Zr kaplamaların, kara-hava ve uzay araçlarında sadece katı yağlayıcıların kullanıldığı du¨şu¨nu¨ldu¨ğu¨nde ve agrasif şartlarda servis ömrünün ve performansın artırılması yönünde elde edilecek teknolojik bilgi çıktılarının, özellikle kesici takımların performans ve servis ömürlerinin yükseltilmesinde de önemli rol oynayacak olması da değerlendirilecek önemli bir katkı olarak düşünülmektedir.