Akademik Veri Yönetim Sistemi
Polat B. (Yürütücü), Çolak A., Özakar E., Sevinç Özakar R., Çomaklı S., Bolat İ., et al.
TÜBİTAK Projesi, 1001 - Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı, 2022 - 2025
Bu proje sitoloji ve biyopsi yöntemleri ile subklinik endometritis tanısı konulan ineklerde intrauterin yolla farklı borik asit ve çinko borat formülasyon uygulamalarının etkinliğini mikrobiyolojik ve histopatolojik açıdan değerlendirmek, uygulama sonrası ineklerin kan serumu ve süt örneklerindeki olası kalıntı düzeyini belirlemek amacıyla yapıldı.
Projenin hayvan materyalini, postpartum 45-50. günlerde ve 2-5. paritedeki subklinik endometritis tanısı konulan toplam 49 baş Simental ırkı inek oluşturdu. İnekler her grupta 7 adet olacak şekilde 7 gruba ayrıldı. Bor türevi içermeyen intrauterin mukoadezif jel formülasyonları için, doğal polimerler kullanılarak formülasyonlar geliştirildi. Bu amaçla mukoadezif özellik gösteren HPMC, Pullulan, Sodyum Aljinat, Pektin ve HEC gibi hidrofilik jel oluşturucu polimerler denenerek inek uterus salgılarıyla ve pH’sı ile uyumlu ve benzer viskozitede bor türevi içermeyen ve farklı dozlarda (%2.5, %5, %10 a/h) bor türevi (borik asit veya çinko borat) içeren intrauterin akışkan jel formülasyonları hazırlandı.
Tedavi etkinliğini belirlemek amacıyla uygulama öncesi (0. gün) ve 21 gün sonrasında endometriyumdan 16S mikrobiyom analizi için örnekler alındı. Mikrobiyom analizi sonucunda gruplardaki filyum bazındaki değişikliklerin değerlendirilmesinde; G1, G4 ve G5 gruplarında Bacillota filyumunda artış, Pseudomonodota ve Bacteroidota filyumlarında ise azalma olduğu belirlendi. Alfa ve beta çeşitlilik analizleri sonucunda borik asit ve çinko boratın %10’luk jel formülasyonunun mikrobiyom üzerine etkili olduğu belirlendi.
Projede, G1 ve G4 gruplarında, yangının 21. gün itibarıyla belirgin şekilde azaldığı ve anlamlı bir fark olduğu görüldü (p<0.05). Grup G2, G3, G5 ve G6’da yangı sınırlı düzeyde azalmasına rağmen istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı (p>0.05). G7 grubunda ise yangısal durumun genelde devam ettiği gözlendi.
İmmunohistokimyasal olarak MPO ve CD138 immunpozitifliği açısından değerlendirildiğinde, G7 grubunda tedavi uygulanmadığı için immunpozitifliklerde bir değişiklik görülmedi. Grup G2, G3, G5 ve G6’da MPO ve CD138 immunpozitifliğinde hafif bir azalma olmasına rağmen bu azalma anlamlı bulunmadı (p>0.05). Grup G1 ve G4’de ise MPO ve CD138 immunpozitifliği anlamlı düzeyde azaldı, özellikle G1 grubuna uygulanan kombinasyonun tedavi etkinliği daha yüksek bulundu (MPO için p=0.0156 ve CD138 için p=0.0020).
Sonuç olarak subklinik endometritis saptanan ineklerin tedavisinde %10 borik asit içeren jel formunun intra uterin yolla uygulanabileceği kanısına varıldı.
Anahtar kelimeler: İnek, subklinik endometritis, çinko borat, borik asit, intrauterin akışkan jel formülasyonu, immunohistokimya, mikrobiyom, tedavi