Akademik Veri Yönetim Sistemi
Bilen H. (Yürütücü), Güven M., Erkayman M. H., Demirci E., Karaca Ural Z.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2024 - 2025
Büllöz pemfigoid (BP) şiddetli kaşıntı ve büllöz lezyonlarla seyreden genellikle yaşlılarda görülen otoimmün büllöz bir hastalıktır. Kaşıntı nedeniyle hastaların yaşam kalitesi bozulmaktadır. Aynı zamanda kaşıntı ve kaşıma döngüsü deri hasarlanmasına yol açarak hastalık şiddetini ve bül oluşumunu artırmaktadır. BP tedavisinde topikal potent ve sistemik steroidler ve sistemik immunsupresifler kullanılmaktadır. Özellikle hasta popülasyonunun yaşlı olması nedeniyle bu tedavilere bağlı oluşabilecek advers olaylar önemli bir sorun oluşturmaktadır. Son yıllarda hastalık patogenezinde rol oynayan spesifik mediyatörlerin bulunması ve bunlara yönelik spesifik tedaviler umut vaat eden, yan etki potansiyeli daha az tedaviler olarak öne çıkmaktadır. Kaşıntı patogenezinin tam olarak anlaşılması ve hastalığı kontrol altına alabilecek yeni tedavilerin geliştirilebilmesi için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır. Endotelin-1 (ET1) duyusal nöronlarda direkt aktivasyonla histaminden bağımsız kaşıntıya neden olabilen bir nöropeptiddir. ET1 enjeksiyonunun insanlarda BP’ye benzer tarzda kaşıntıya neden olduğu gösterilmiştir. Ayrıca bir hayvan çalışmasında topikal bir ET1 reseptör antagonisti ile kaşıntı davranışının baskılandığı gösterilmiştir.
Çalışma; 50 yaş ve üzeri 40 BP tanılı hasta ve 40 sağlıklı gönüllü üzerinde gerçekleştirilecektir. BP ön tanısı düşünülen hastalardan venöz kan örneği ve bül sıvısı alınacak, serum ve bül sıvısında Endotelin-1 düzeyleri ELISA yöntemi ile analiz edilecek, hastalık şiddeti BPDAI skoryla hesaplanıp kaşıntı şiddeti BPDAI pruritus ölçeği ile belirlenecektir. Deri biyopsileri hem HxE, hem de ET-1 için immünhistokimyasal olarak boyanacaktır. Sonuçlar istatistiksel olarak değerlendirilerek ilişki varlığı araştırılacaktır.
BP’de kaşıntı ile endotelin-1 arasında ilişki, şimdiye kadar henüz çalışılmamış olup planladığımız proje ile tespit edilirse endotelin-1 reseptör antagonisti gibi bir yolak üzerinden etki edecek etkin maddeler gelecekte BP hastalarında kaşıntı tedavisinin spesifik kontrolünü sağlamaya yardımcı olacağı düşünülmektedir.