ESTAŞ'IN DIŞSAL BÜYÜME STRATEJİLERİNİN PLANLANMASI VE KÜRESEL BİR KİMLİK KAZANMASINA YÖNELİK YENİDEN YAPILANMA SÜREÇLERİNİN TASARLANMASI


Çelik Ü. H. (Yürütücü)

TÜBİTAK Projesi, 2020 - 2027

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Temmuz 2020
  • Bitiş Tarihi: Temmuz 2027

Proje Özeti

Dünya ekonomilerinin benzer ve birbirlerine bağımlı olma eğilimleri küreselleşme hızına paralel bir seyirde ilerlemektedir. Söz konusu eğilim, üretim kaynaklarına ilişkin artan rekabet baskısını artırmakta bu durum ise firmalarının işleyişlerini güçleştirmektedir. Firmaların rakiplerinden farklılaşması ve onlar karşısında rekabet üstünlüğü sağlaması ve aynı zamanda büyüyebilmesi ise hızla değişen çevre koşullarına aynı hızla cevap verebilmek ve uyum gösterebilmek amacıyla ortaya koyacakları stratejilere bağlıdır. Bu çalkantılı çevre koşulları ve yoğun rekabet ortamında savaş veren işletmeler "1+1, 2'den büyüktür" felsefesi ile hareket ederek şirket birleşmelerini ve stratejik işbirliklerini önemli bir strateji hamlesi olarak kullanmaktadır. Bir anlamda, artık işletmeler tek başlarına sürdürülebilir rekabet avantajı sağlayamayacaklarını kavrayarak söz konusu zorlu iş ortamında başarılı olmak adına kendilerine sinerji yaratabilecekleri bir müttefik arama eğilimindedirler. Bu bağlamda dışsal büyüme yöntemi olarak şirket birleşmeleri (merger) ya da stratejik işbirlikleri (joint ventures), işletmelerin içsel büyüme süreçlerinden daha hızlı olmaları, maliyetinin daha az olması ve daha az risk taşımaları sebebiyle daha fazla tercih edilmektedir. Söz konusu stratejik hamleler ile ortaya çıkacak sinerji işletmelere, ölçek ekonomisinden yararlanmaları ve kaynaklarını etkin kullanmaları gibi birçok avantaj sağlayacaktır. Benzer koşullar ve eğilimler elbette otomotiv sektörü için de geçerlidir. Otomotiv sektöründe hızla gelişen teknolojiyi yakalayabilmek, pazar payını artırabilmek ve yeniliklere imza atabilmek için bu sektörün kalbinde kurulan yan sanayi işletmelerini hızlı bir şekilde takip edebilmek gerekmektedir. Her sektörde olduğu gibi otomotiv sektöründe de değişime hızla ayak uyduran ve rekabet üstünlüğü sağlayacak yeni tasarımları yapan işletmeler tercih edilmektedir. Özellikle ölçek ekonomisi bağlamında söz konusu işbirlikler için sınırlar aşılmaktadır. Söz konusu bu yaklaşımlar ve stratejik adımlar proje ortağı ESTAŞ için de planlanmaktadır. 1977 yılında Sivas'ta kurulan ESTAŞ, Türkiye'nin ilk ve en büyük kam mili üretim tesisidir. Döküm fabrikası 2,5 milyon, imalat fabrikası 3,5 milyon yıllık üretim kapasitesine ve 1230 çalışana sahiptir. 250.000m2 alan üzerinde faaliyetini göstermektedir. Bugün yurt içi ve yurt dışında 16 otomotiv araç üreticisi motorlarında ESTAŞ kam millerini kullanmaktadır. Orijinal parça üreticisi olmanın yanı sıra ESTAŞ, 34 ülkenin yedek parça piyasasına kam mili ihraç etmektedir. ESTAŞ'ın üretim programında dünya genelinde 2500'ün üzerinde araç ve cihaz motoruna ait kam mili bulunmaktadır. Dolayısıyla bu çapta bir işletmenin rakiplerinin önüne geçebilmesi ve küresel bir nitelik kazanabilmesi için stratejik hamlelere ihtiyacı bulunmaktadır. Hızla büyüyen ve uluslararası piyasada yerini alan ESTAŞ için stratejik ortaklıklar veya işbirlikleri, rekabet üstünlüğü sağlaması açısından önem arz etmektedir. Bu sebeple projemiz ESTAŞ'ın ihtiyacı olan stratejik yönetim süreçlerinin, stratejik yönetim disiplinden gelen alanında uzman çalışanlarca ve yine bu alana hakim akademisyenlerce desteklenebilmesini ve proje kapsamındaki bursiyer adaylarının profesyonel bir mesleki kimlik kazanmaları amaçlamaktadır. Söz konusu proje ile ESTAŞ'ın stratejik bilince sahip, küresel bir işletme olabilmesi için hedeflenen stratejik işbirlikleri veya birleşmeler için gerekli alt yapının oluşturulması, stratejik planlamanın ve bu süreci kolaylaştıracak yeniden yapılanmanın (reorganizasyon) gerçekleştirilmesini hedeflemektedir.