Akademik Veri Yönetim Sistemi
Çavuş A. (Yürütücü), Altaş N. T., Aksoy A.
Kalkınma Ajansı, 2021 - 2022
Akçaabat Köftesi ilçenin tanıtımına, istihdamına, turizmine, ticaretine büyük bir katkı yapmaktadır. Bu değerin, doğrudan ve dolaylı olarak restoranlar, kesimhane, kasaplar, köfte üretim yerleri gibi alanlarda 1000’in üzerinde daimî istihdam oluşturduğu öngörülmektedir. Mevsimsel olarak istihdam rakamı restoranlara gelen ziyaretçi sayısının ve Akçaabat Köftesine olan talebin çoğalmasıyla 3-4 kat artabilmektedir. Akçaabat Köftesinin ilçe ekonomisine katkısının 2021 itibariyle yıllık 500 milyon TL’nin üzerinde olduğu hesaplanmıştır. Bu değerin korunarak gelecek nesillere aktarılması Akçaabat için stratejik önemdedir.
Coğrafi İşaretli Akçaabat Köftesine kaynak değer oluşturan Akçaabat’ta büyük baş hayvan sayısında son yıllarda büyük bir azalış görülmektedir. Bu durum coğrafi işaretli Akçaabat Köftesine et temininde sorun yaşanmasına ve çeşitli illerden Akçaabat’a canlı hayvan ve kargas et getirilip Akçaabat Köftesi için kullanılmasına sebep olmaktadır. Akçaabat dışında yetiştirilen büyükbaş hayvanların etlerinden Akçaabat Köftesinin yapılması coğrafi işaretli bir ürünün imal edilme şartlarına ve mülkiyet kanuna aykırı bir durumdur. Akçaabat Köftesinin özgün lezzetinin kaybolmasına, büyükbaş hayvan yetiştiricileri başta olmak üzere Akçaabat’ta yaşayan yerel halkın coğrafi işaretli üründen elde etmesi gereken gelir ve istihdamdan mahrum kalmasına, Akçaabat Köftesinin özgün lezzetinden uzaklaşılmasına neden olmaktadır.
Proje ile Akçaabat’ta büyükbaş hayvan yetiştiriciliğinin durumu analiz edilerek, sorunlar tespit edilip; çözüm önerileri getirilmesi hedeflenmiştir. Araştırmada konu ile ilgili tüm paydaşlara ulaşılarak görüşlerinin alınmasına ve ortak akılla çalışmanın yürütülmesine dikkat edilmiştir. Bunun için araştırma verileri; Akçaabat ilçesinde büyükbaş hayvan sayısının en fazla olduğu mahalle muhtarları, büyükbaş hayvan yetiştiricileri, Akçaabat Köftesi restoranı sahibi/işletmecileri, kasaplar, kamu kurum ve kuruluşlarında konuyla ilgili görev yapan yetkililer ile görüşülerek elde edilmiştir. Toplamda 427 paydaş görüşünün alınması, analiz edilmesi ve değerlendirilmesi ile proje raporu hazırlanmıştır.
Araştırma beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde coğrafi işaret kavramının tanımı ve öneminden bahsedilmiş; coğrafi işaretli Akçaabat Köftesi’nin tarihi, üretim yöntemleri hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde araştırmanın amacı, yöntemi, hedef grupları, araştırma soruları, veri toplama tekniği, varsayımları ve sınırlılıkları açıklanmıştır. Üçüncü bölümde, araştırmaya katılan sektör paydaşlarına ait bilgiler paylaşılmıştır. Dördüncü bölümde, Akçaabat’ta büyükbaş hayvan yetiştiriciliğinin gelişimi ve mevcut durumu, mahallelere, yükselti basamaklarına göre dağılımı, çiftçilerin büyükbaş hayvancılık yapma nedenleri, hayvancılıktan memnuniyet durumları, gelecekte bu işi yapma istekliliği gibi konular ele alınmıştır. Beşinci bölümde, Akçaabat’ta büyükbaş hayvancılıkla ilgili sorunlar paydaş görüşleri dikkate alarak analiz edilmiş ve çözüm önerileri sunulmuştur. Sonuç bölümünde konu değerlendirilmiştir.