Aksoy A. (Executive), Dağdemir V., Demir O., Demir N., Gözübüyük Z.
CB Strateji ve Bütçe Başkanlığı (Kalkınma Bakanlığı) Projesi, 2020 - 2020
Toprak işleme
masraflarını azaltmak ve sürdürülebilir tarım yapılabilmesi için minimum toprak
işleme veya toprak işleme yapılmadan tarım yapılması (doğrudan ekim)
yaygınlaştırılmalıdır. Geleneksel ekim yöntemleri yerine toprağa en az müdahale
ile yapılan ekim yöntemi “koruyucu toprak işlemeli ekim yöntemi” olarak
adlandırılmaktadır. Geleneksel yöntemlerle yapılan toprak işlemede hem toprağın
fiziksel, kimyasal ve biyolojik yapısı bozulmakta hem de yüksek enerji
giderlerine katlanmak zorunda kalınmaktadır.
Koruyucu toprak
işleme yöntemleri özellikle de doğrudan ekim yöntemi, sıralanabilecek onlarca
avantajına rağmen Türkiye ve bölgemizde henüz yaygınlaşmamıştır. Türkiye
İstatistik Kurumu 2019 yılı verilerine göre Türkiye’de doğrudan ekim makinası
sayısı 2004 yılında 2140, 2010 yılında 633 ve 2018 yılında 1422 adettir. Türkiye’de
ekilebilir tarım arazisi varlığı dikkate alındığında bu sayının düşüklüğü
anlaşılmaktadır. Erzurum ilinde ise TUİK tarafından sunulan verilere göre,
muhakeme yapılabilecek bir durum dahi söz konusu değildir. Şöyleki, 2010
yılında 2 adet olan doğrudan ekim makinası varlığı 2018 yılında 4 adete
yükselmiştir. Erzurum ilinde bulunan 4 adet makinanın deneme amaçlı olarak kamu
kurumlarında olduğu düşünülürse, çiftçilerin kullandığı doğrudan ekim makinası
bulunmamaktadır.
Doğrudan ekim
yönteminin teknik ve ekonomik faydaları hem dünya hem de Türkiye tarafından yeterince
anlaşılmış, artık uygulama zorunlu hale gelmiştir. Bu konuda yapılmış
çalışmaların bazıları aşağıda özetlenmiştir.