Işık M. F. (Executive), Işık Z., Tokgöz L., İş L.
Project Supported by Higher Education Institutions, 2022 - 2022
İnsanların giyinip kuşanması
insanlık tarihi ile başlamaktadır. Barınacak bir yuva, besin ve giyim
insanların en doğal ihtiyaçları arasındadır. Bu ihtiyaçlar içerisinde giysi,
vücudu dış etkilere karşı koruyan bir araçtır. Bunun yanı sıra giyim, güzel
görünme, kendini güzel gösterme, kişiliği ifade etme gibi özellikleri içinde
barındıran bir sanattır. Başlangıçta basit bir konu olan giyinmek, tarihin
akışı içinde değişikliğe uğramış, bu değişiklikler içinde bulunulan çevre ve
sosyal durumun etkisiyle şekillenerek gelişim göstermiştir. Bölgeler arasındaki
iklim farklılıkları da giyim kuşama yansıyarak insanların giyinmelerini
etkilemiştir.
Erzurum’da yılın altı ayı kış mevsimi ile
geçmektedir. Dolayısıyla yerli giysiler genellikle kalın ve yünlü kumaşlardan tercih
edilmektedir. Erzurum’un yöresel kıyafetleri arasında yer alan Ehram da koyun
yününden elde edilen ipliklerle tezgâhlarda dokunmaktadır. Yün yıkanır,
kurutulur, yün çubuğuyla çırpılarak kabartılır ve sonra yün taraklarında elle
taranarak eğirme işlemine hazırlanır. Taranmış yün “teşi“ denen aletlerle elde
bükülerek yün iplik haline getirilir ve tezgâhlarda dokuma işleme gerçekleştirilir.
Ehramı diğer dokumalardan ayıran en temel özellik, saf yün oluşunun yanında
üzerine ve kenarlarına renkli ipliklerden motifler bezenmesidir. Bu motifler
arasında reyhan dalı, pirinç tanesi, ceviz kanadı, saat kordonu gibi desenler
yer almaktadır. Yazın serin, kışın ise sıcak tutan Ehram, Erzurum’un somut
olmayan kültürel miras listesinde yerini almaktadır. Ayrıca, Erzurum’un dokuzuncu
coğrafi işaretini alan üründür. Günümüzde Ehram sadece dış örtü olarak değil
daha modern tarzlarda da kullanılmaktadır. Ev aksesuarları, perdeler, örtüler,
panolar, yatak örtüleri, anahtarlık, çanta vb. olarak da işlenip
kullanılmaktadır. Erkek giyiminde de atkı, yelek, kravat gibi ürünlerde kendini
göstermektedir.
Bu noktadan hareketle bu projeyle öğrencilerin bu unsurlar hakkında detaylı bilgilere sahip olması ve bu değerlere sahip çıkılması hususunda bilincin oluşturulması amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Somut Olmayan Kültürel Miras (SOKÜM),
Ehram, Erzurum.