Türkiye’de Koyun Eti, Besi Yemi, Benzin Reel Fiyatlarının ve Döviz Kurunun Koşullu Varyanslarındaki Oynaklığın VAR – Asimetrik BEKK – GARCH (1, 1) Modeli İle Tahmin Edilmesi


Özdemir F. N., Urak F., Bilgiç A., Yavuz F.

KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, cilt.23, sa.5, ss.1270-1284, 2020 (ESCI)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 23 Sayı: 5
  • Basım Tarihi: 2020
  • Doi Numarası: 10.18016/ksutarimdoga.vi.63125
  • Dergi Adı: KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Emerging Sources Citation Index (ESCI), TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.1270-1284
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmada, Türkiye’de koyun eti piyasası ile besi yemi piyasası arasındaki uzun dönem oynaklık ilişkisi ve bu oynaklığın simetrik olup olmadığı 2010:01–2016:12 dönemi aylık verileri ile VAR – Asimetrik BEKK – GARCH (1, 1) modeli kullanılarak analiz edildi. Analiz sonuçlarına göre, yalnızca koyun eti getirisinin benzin ve döviz kuru değişkenlerinden etkilenmesine karşın, koyun eti ve besi yemi piyasasındaki uzun dönem oynaklıklar, hem kendi kısa ve uzun dönem oynaklıklarından hem de çapraz piyasalardan etkilenmiştir. Enerji piyasası, koyun eti ve besi yemi piyasalarındaki uzun dönem belirsizliğini artıran bir unsur iken, buna karşılık döviz kuru piyasası, besi yemi piyasasındaki uzun dönem belirsizliğini düşürmektedir. Koyun eti ve besi yemi oynaklıkları arasındaki korelasyon düzeyinin 2013 yılından itibaren düşüşe geçmesi ve büyük oynaklık sergilemesi aynı dönemde Türk Lirasının yabancı para birimine (özellikle ABD Doları ve Euro) karşı değer kaybetmesine bağlanabilir.  Dolayısıyla istikrarlı bir döviz kuru piyasasına sahip olmak ekonominin bütününde olduğu gibi koyun eti piyasası ile besi yemi piyasası arasında zaman boyutunda daha istikrarlı bir ilişkiye neden olacağı göz ardı edilmemelidir.