Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, cilt.13, sa.73, ss.517-525, 2020 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmanın amacı mimari tasarım sürecinde bir yapının çevresel etkisinin, yapının yaşam döngüsünün üretim aşamasında,
eko-tasarım stratejileri kullanılarak nasıl azaltılabileceğine ilişkin bir deneyim paylaşımıdır. Bu doğrultuda çalışma kapsamında Atatürk
Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Mimarlık Bölümünde verilen Ekolojik Mimarlık dersi kapsamında özgün bir biçimde
kurgulanmış geri dönüşlü tasarım süreci; kullanılan yöntemler ve elde edilen temel bulgularla birlikte küçük ev tasarımları üzerinden
ortaya konulmaktadır.
Mimarlık ve inşaat sektörünün çevresel etkileri göz önünde bulundurulduğunda, yapıların/yapı gruplarının çevresel
etkilerini azaltmaya yönelik yaklaşım ve yöntemlerin mimar adayları tarafından eğitimleri süresince anlaşılması ve benimsenmesinin
önemi görülmektedir. Buradan hareketle çalışmaya konu olan Ekolojik Mimarlık dersi mimar adaylarının yapıların çevresel etkilerini,
çevresel etkileri azaltmakta kullanılabilecek eko-tasarım stratejilerini, çevresel etkisi fazla ve nispeten az olan yapı malzemelerini ve
yapım tekniklerini küçük ev örneğinde deneyimleyerek öğrenmelerini sağlamak üzere kurgulanmıştır. Bu çalışmada eko-tasarım
stratejilerinin kullanıldığı geri dönüşlü tasarım süreci ile öncü çıktılarının sunulması yoluyla kurgulanacak benzer dersler ve
uygulamalar için bir deneyim paylaşılmaktadır. Ayrıca izlenen tasarım yönteminin uygulanabilirliği ile nasıl uygulanabileceği ortaya
konulacaktır. Bu bağlamda çalışmada yaygın olarak eko-tasarım kavramı ile anılan ve bir ürünün beşikten mezara metaforuyla
açıklanan ömrü boyunca yarattığı çevresel etkileri inceleyen ve çevresel etkilerini azaltma yollarını değerlendirmek için geliştirilmiş
olan Yaşam Döngüsü Değerlendirme (YDD) yönteminden yararlanılmaktadır. YDD yönteminin üretim aşamasına odaklanılan bu
çalışmanın örneğini oluşturan küçük ev yapılarının çevresel etkileri Ccalc programı aracılığıyla belirlenmektedir. Çalışmanın
sonucunda endüstriyel yapım teknikleri ile tasarlanmış küçük ev tasarımlarının eko-tasarım stratejileri yönlendiriciliğinde yeniden ele
alınması ile karbon ayak izlerinde %86-60 aralığında azalma sağlandığı ortaya konulmaktadır.
The aim of this study is to share an experience on how the environmental impact of a building can be reduced in the architectural design process by using eco-design strategies. Accordingly, the reflective design process, which was originally designed within the scope of Ecological Architecture course given in the Department of Architecture at the Atatürk University Faculty of Architecture and Design; are presented together with the methods used in the process and the main findings obtained. Considering the environmental impacts of the architecture and construction industry, it is important to understand and adopt the approaches and methods to reduce the environmental impacts of buildings and/or building groups by architect candidates during their education. From this point of view, Ecological Architecture course was designed to enable the candidates to experience the environmental impacts of buildings, eco-design strategies that can be used to reduce these effects, and the building materials and construction techniques that have relatively high and low environmental impact by experiencing them in the case of their small house designs. In this study, which focuses on the production phase of the Life Cycle Assessment (LCA) process, the environmental impacts of sample small house structures are determined through the Ccalc program. As a result of the study, it was revealed that small house designs designed with industrial construction techniques, which constitute the sample of the study, were handled again in the direction of eco-design strategies, thereby reducing the carbon footprints in the range of 86-60%.