Akademik Veri Yönetim Sistemi
39. Ulusal Nefroloji Kongresi, Antalya, Türkiye, 9 - 13 Kasım 2022, cilt.1, sa.1, ss.99-101
Giriş: Son Dönem Böbrek Yetmezliği (SDBY) tanılı hastalara yaşamlarına
en uygun düzeyde devam ettirmelerini sağlamak amacıyla Renal Replasman
Tedavileri (RRT) uygulanmaktadır. Uygulanan RRT’leri periton diyalizi (PD),
Renal Transplantasyon (TX) ve hemodiyalizdir (HD). Hastanın kişisel nedenleri,
sağlık hizmetleri profesyonelleri ile ilgili faktörler, ailesel faktörler ve sosyal
faktörler RRT seçiminde hastaları etkilemektedir.
Materyal Metod: Kliniğimizde Mart-2020 ile Haziran-2022 arasında RRT
tedavisi anlatılan 341 hasta çalışmaya dahil edilmiştir. Zorunlu yöntem seçmesi
gereken hastalar ve hali hazırda RRT alan hastalar çalışma dışı bırakılmıştır.
Hastalara RRT tedavileri, 10 yılı aşkın süredir böbrek nakli hazırlık aşamalarını
takip eden ve periton diyaliz hemşiresi tarafından anlatılmıştır. Hastaların yaş,
cinsiyet, vki, medeni durum, aile tipi, meslek, eğitim durumu, yaşadığı birim,
kry takip yılı, eGFR ve primer hastalık bilgileri kayıt edilmiştir. Hastaların
Demografik Özelikleri, RRT ilk anlatıldığında verdikleri kararları ve sorasında
uygulanan tedavi karşılaştırılması ve uygulanan RRT seçimini etkileyen faktörleri
çalışmamızda değerlendirdik. Veriler SPSS 20.0 (SPSS Inc., Chicago, IL, USA)
programı ile analiz edildi.
Bulgular: Çalışmaya 341 hasta dahil edildi. Hastaların 95’i (%27,9) kararsız,
177’si (%51,9) HD, 38’i (%11,1) PD ve 31’i (%9,1) TX grubunda idi. PD
ve TX seçen hasta grubunda yaş diğer gruplardan daha düşüktü (Tablo 1).
Hastaların ilk RRT anlatıldığı zaman verdikleri karar ile uygulanan RRT
tedavileri birbirinden farklı idi (Resim 1). Merkezimizde PD tercih oranı Türkiye
ortalamasına göre daha yüksekti (%15,4) (Tablo 2). Bu durumu etkileyen
faktörleri saptamak için yapılan Multinominal Lojistik Regresyon Analizinde; yaş
(OR=1,043) ve vücut kitle indeksi (VKİ) (OR=1,087) arttıkça PD’ne göre HD
tercih ihtimali artmaktadır. İl Merkezinde (OR=0,249) yaşamanın Köy sınırları
içerisinde yaşamaya göre ve medeni hali evli (OR=0,292) olanların bekar olanlara
göre HD’i tercih etme ihtimali PD’den azdır. Yine PD’ne göre yaş (OR=0,905)
arttıkça TX tercih ihtimali azalmakta ve kronik renal yetmezlik takip yılı arttıkça
(OR=1,134) TX tercih ihtimali artmaktadır. Kadın cinsiyetin (OR=0,099) erkek
cinsiyete göre göre TX’i tercih etme ihtimali PD’nden azdır (Tablo 3).
Tartışma: RRT seçimi kişinin birçok sebepten etkilenerek sonuçlandırdığı bir
süreçtir. Çalışmamızda hastaların ilk RRT anlatıldığı zaman verdikleri kararlar
ile tercih ettikleri son RRT birbirinden farklı olarak bulunmuştur. Bu durum
kişilerin bu kararı alırken çevresel faktörlerden etkilendiklerini ve kendi durum
değerlendirmelerini yapmaları için zamana ihtiyaç duyduklarını göstermektedir.
Bu sebeple hastalara bu kararı vermelerinde zaman tanımakta fayda olduğu
görüşündeyiz.
Türk Nefroloji Derneği REGISTRY 2020 (insidans: %10.13, prevalans: %4,06)
ile kıyaslandığında Merkezimizde PD tercih oranı daha yüksekti (%15,4). PD
tercihini TX ve HD ile karşılaştırdığımızda; ileri yaş, VKİ, medeni durum, yaşadığı
yer gibi bazı faktörlerin RRT seçiminde önemli olduğu görülmüştür. Fakat
merkezimizde PD oranı yüksekliğinin, RRT anlatımının PD Hemşiresi tarafından
yapılıyor olmasının, hastaların PD ile ilgili soru ve sorunları daha iyi anlayarak,
bu tercihi yapmalarında etkili olduğunu düşünüyoruz. RRT anlatımının
PD Eğitimli ekip tarafından yapılması ile PD tercih eden hasta sayısında ve bu
tedavinin daha iyi anlaşılmasında etkili olacağı görüşündeyiz.