ENERJİ TÜKETİMİ KARBONDİOKSİT EMİSYONU VE SEÇİLİ BİST ENDEKSLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Sumer S.

9. ULUSLARARASI MUHASEBE VE FİNANS ARAŞTIRMALARI KONGRESİ ICAFR’22, Tokat, Türkiye, 29 Eylül - 01 Ekim 2022

  • Yayın Türü: Bildiri / Yayınlanmadı
  • Basıldığı Şehir: Tokat
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Küreselleşme ile birlikte sınırların ortadan kalkması, finansal kaynaklara erişimi kolaylaştırmıştır.  Finansal gelişmeyle birlikte üretim kapasitesinin artması da daha fazla fosil yakıt temelli enerji kaynaklarının kullanımını arttırmaktadır. Finansal gelişme beraberinde piyasalarda likiditeyi bollaştırmakla beraber tüketicilerin de daha kolay kredi almalarını sağlamakta ve bunun doğal sonucu olarak da tüketiciler otomobil gibi enerji tüketimi yoğun araçları kullanmaya yönelmişlerdir. Üretim sürecindeki kullanımı dışında enerji, insanların günlük yaşamlarının bir parçasını oluşturmakta ve böylelikle enerji kaynaklarının kullanımı, karbondioksit (CO2) salınımını artırmaktadır.  Enerji kullanımı, finansal gelişmişlik ve karbondioksit salınımı bir döngü içerisinde yer aldığından, tüm bu sarmal, atmosfere salınan karbondioksit (CO2) emisyonun miktarını her geçen gün arttırmaktadır. Gün geçtikçe artan karbondioksit (CO2) emisyonu ile küresel ısınma ve iklim değişikliği, son yüzyılın başa çıkması gerektiği en önemli sorun olarak kendini göstermektedir. Bu noktadan hareketle doğan çalışmanın amacı, enerji tüketimi, karbondioksit emisyonu ve finansal gelişmişlik arasındaki ilişkiyi inceleyerek, sektörler bazında anlamlı sonuçlar ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda karbondioksit emisyonunun bağımlı değişken; enerji tüketiminin ve finansal gelişmenin ise bağımsız değişken olarak ele alındığı modeller oluşturulmuştur. Çalışma sonucunda gelinen noktada ise finansal gelişmişlik enerji tüketiminde artışa yol açarken, tüketilen enerji de karbon emisyon oranını artırmaktadır. Ayrıca karbon emisyonunun BİST endeksleri bazında farklılık göstermesi çalışma sonucunda gelinen noktalardan biridir. Bu bağlamda finansal gelişmişliğin, doğrudan ve dolaylı olarak karbondioksit (CO2) emisyonu artışına yol açtığı söylenebilir. Gerek küresel ısınmanın gerekse iklim değişikliğinin önlenebilmesi adına, mikro düzeyde enerjinin yoğun kullanıldığı sektörlerin, üretim süreçlerinde yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmeleri ve bu doğrultuda da özellikle finans kuruluşlarının sürdürülebilir yeşil finans kredilerinin önünü açması; makro düzeyde de devlet politikaları açısından çevreci işletmelerin ve finans kurumlarının yeşil finans açısından desteklenmesi çalışma sonucunda önerilmektedir.