İBNÜ’L-ARABÎ’DE GÜNEŞ-AY-YILDIZ SEMBOLİZMİ


Creative Commons License

Karadayı O. N.

EKEV AKADEMİ DERGİSİ, sa.86, ss.449-466, 2021 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2021
  • Doi Numarası: 10.17753/ekev1929
  • Dergi Adı: EKEV AKADEMİ DERGİSİ
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.449-466
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Sûfîler tasavvufi tecrübelerini dile getirirken sembolik dil kullanımına sıklıkla başvururlar. Eserlerinde sembolik ifadelere geniş bir şekilde yer veren sûfîlerden biri de İbnü’l-Arabî’dir (ö. 638/1240). Vahdet-i vücûd anlayışını temellendirdiği Fütûhâtü'lMekkiyye adlı eserinde güneş-ay-yıldız sembolizmini başta varlık anlayışı olmak üzere çeşitli hakikatleri ifade etmek üzere kullanır. Şekil, fonksiyon ve çağrışımları itibariyle sembollerle hakikatler arasında irtibat kuran İbnü’l-Arabî, Allah, âlem, insan ve ihsan arasındaki münasebeti bu sembollerle dile getirir. Bu makalede İbnü’l-Arabî’nin güneşay-yıldız sembolizmini istihdam ettiği sistemin göstergebilimsel çözümlemesi yapılmış ve bu sembollere yüklediği anlamlar tespit edilmiştir. İbnü’l-Arabî’nin sembolleri belli bir esasa bağlı olarak kullandığı, özellikle varlık anlayışının sembollere yüklediği anlamlarda etkili olduğu anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Tasavvuf, Sembol, İbnü’l-Arabî, Güneş, Ay, Yıldız.