Özel Gereksinimli Çocuğa Sahip Annelerin Bekçilik Davranışları ve Babaların Annelik Bekçiliği Davranışlarına Maruziyetlerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi

Öz

Bu araştırmada, okul öncesi dönemde (3-6 yaş) ve ilkokul döneminde (7-11 yaş) özel gereksinimli çocuğa sahip annelerin bekçilik davranışları ve babaların annelik bekçiliği davranışlarına maruziyetlerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma nicel desende betimsel bir niteliktedir. Araştırma verileri “Demografik Bilgi Formu”, “Annelik Bekçiliği (ABÖ)” 3-6 ve 7-11 yaş anne ve baba formları kullanılarak toplanmıştır. Araştırmanın katılımcılarını basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle seçilen çevrim içi olarak 245 anne ve 148 baba oluşturmaktadır. Verilerin değerlendirilmesinde; bağımsız gruplar t- testi, ANOVA, Mann-Whitney U analizi kullanılmıştır. 7-11 yaş çocuğu olan annelerin 3-6 yaş özel gereksinimli çocuğu olan annelere göre daha fazla annelik bekçiliği davranışı gösterdiği tespit edilmiştir. 7-11 yaş çocuğu olan babaların da annelik bekçiliği davranışlarına maruziyetlerinin 3-6 yaş çocuğu olan babalara göre daha fazla olduğu bulunmuştur. Annelerin gösterdiği bekçilik davranışları öğrenim düzeyi, çalışma durumu, gelir düzeyi, sosyo-ekonomik düzey ve çocuk sayısına göre anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir (p<0,05). Ayrıca, aile yapısı, özel gereksinimli çocuğun cinsiyeti, özel gereksinimli çocuğun tanı türü ve tanı yaşına göre anlamlı farklılık göstermediği belirlenmiştir (p>0,05). Çalışma da babaların özel gereksinimli çocukları etkileyen anneler dışındaki sosyal bağlamlar (okul, devlet destek sistemleri, eğitim düzenlemeleri, yasal haklar vb.) hakkında daha kapsamlı çalışmalar yapılması önerilmektedir.