Acinetobacter

8. TÜRKİYE EKMUD BİLİMSEL KONGRESİ “ON-LINE KONGRE” , Ankara, Türkiye, 24 - 29 Kasım 2020, cilt.1, sa.9, ss.7

Emine Parlak

Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik

Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Erzurum

Acinetobacter, Gram-olumsuz bir kokobasildir. Çevrede, sularda ve

toprakta yaygın olarak bulunan fırsatçı bir patojendir. Acinetobacter

spp. ciddi nozokomiyal enfeksiyonlardan sorumlu hale gelebilmektedir.

Sağlıklı kişilerde enfeksiyon oluşturma potansiyeli düşüktür. İmmünsüprese

kişilerde fırsatçı enfeksiyonlara ve hastane kaynaklı enfeksiyonlara

neden olmaktadır. Özellikle yoğun bakımlarda ventilatör ilişkili pnömoni,

üriner sistem enfeksiyonu, endokardit, sepsis ve menenjit gibi ciddi

enfeksiyonlar oluşturmaktadır. Acinetobacter baumannii ( A. baumanii),

ESCAPE patojenlerden biridir. Çok sayıda antibiyotiğe dirençli veya direnç

geliştirme yeteneğine sahiptir. Tedavide elimizde kullanılacak çok az sayıda

antibiyotik vardır. Hastane ortamında uzun süre yaşayabilmektedirler. Artan

direnç tedavi güçlüğüne morbidite ve mortaliteye neden olmaktadır. Direnç

durumları takip edilmelidir. Karbapenemler Acinetobacter enfeksiyonlarının

tedavisinde tercih edilen ajanlardır. Ancak izolatlar arasında karbapenem

ve kolistin direnci giderek artmaktadır. Pandrug-resistant etkenler için

tedavi seçenekleri çok kısıtlıdır. Karbapeneme dirençli A. baumannii Dünya

Sağlık Örgütü’nün etkili ilaç geliştirme için antibiyotiğe dirençli bakterilerin

öncelik listesindeki kritik öncelikli patojenlerden biridir. Dirençli suşlara bağlı

enfeksiyonu olan hastalar, duyarlı suşlara bağlı olanlara göre daha yüksek

mortaliteye sahiptir. Pnömoni, kan dolaşımı enfeksiyonu, menenjit, idrar

yolu enfeksiyonu, deri, yumuşak doku ve kemik enfeksiyonlarına neden

olabilir. Dirençli izolatlarla ciddi enfeksiyonlarda (örneğin; bakteriyemi,

pnömoni, kritik hastalık) polimiksinlere ek olarak karbapenem, minosiklin,

tigesiklin veya rifampisin gibi ikinci bir ajanın kullanılması önerilir.

Acinetobacter cansız yüzeylerde uzun süre yaşayabilir. Temas eden diğer

yüzeyleri kontamine edebilir. Dezenfeksiyon çok önemlidir. Acinetobacter

dezenfektanlara ve antiseptiklere genelde duyarlıdır. Başarısızlık dezenfektan

direncinden ziyade personelin temizlik prosedürlerini takip etmemesinden

kaynaklanmaktadır. Enfeksiyon kontrolünün genel ilkeleri çok önemlidir.

Çoklu ilaca dirençli Acinetobacter’in kontrolünde erken tanı, yayılmanın

kontrolü için sıkı temas izolasyonu çok önemlidir. Akılcı antibiyotik

kullanımı, enfeksiyon kontrol önlemleri, yerel prevalans ve direnç durumu

izlenmelidir. Kaynak tespit edildiğinde ortadan kaldırılması en başarılı

kontrol yöntemidir. Kaynak tespit edilemediğinde gözetim, sıkı temas

izolasyonu, el hijyeni, vasküler kateterlerin ve endotrakeal tüplerin aseptik

bakımına bağlıdır.