Rize Feretiko (Rize Bezi) ve Bayburt Ehram Dokumacılığı Üzerine Bir Deneme

Yurttaş H., Selçuk K.

Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, sa.66, ss.539-559, 2019 (Hakemli Dergi)

Özet

Öz: Dokumacılık, insanlığın varoluşundan günümüze kadar gelen bir süreçtir. Başlangıçta insanoğlunun dış etkenlerden korunması ve örtünme amacıyla yaptığı dokumacılık, giderek bu ihtiyacın ötesine geçip bir sanat haline dönüşmüştür. Ancak el dokumacılığı, batıda meydana gelen sanayileşmeyle birlikte Anadolu’da her alanda olduğu gibi dokumacılıkta da etkisini göstermeye başlamış olup, yaşam biçiminde görülen değişimle birlikte son zamanlarda giderek yok olmaya yüz tutmuştur. Dokumalar, yapıldığı bölgenin iklim şartları, coğrafi şartlar, kullanılan malzeme, yaşam biçimi ve kültürüne bağlı olarak farklılık göstermekte, örneğin sıcak iklimin yaşandığı bir bölgede pamuk, ipek, keten ipliği kullanılırken, soğuk iklimi olan yerlerde yün ve kıl gibi iplikler kullanılmaktadır. Makalemizin konusunu, Doğu Karadeniz bölgesinde yer alan Rize ve Bayburt illerinde yapılan geleneksel dokumalar ile bunların teknik, kullanılan malzeme, motif bakımından benzerlik ve farklılıkları oluşturmaktadır. Rize’de feretiko (Rize bezi) ile Bayburt’ta yapılan ehram dokuma çalışmamızda yer vereceğimiz kumaş türüdür. İki ilimizde yapılan bu dokumalar, birtakım benzerlikleri olmasına rağmen iki farklı tekstil ürününü meydana getirmektedir.