Kozmetik Ürünlerdeki Bazı Kimyasalların Gebe, Fetüs ve Yenidoğan Sağlığına Etkisi

Sade G., Özkan H.

Jinekoloji-Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi, cilt.17, sa.3, ss.473-477, 2020 (Hakemli Dergi)

Özet

İnsanlar tarih boyunca güzelleşmek, bakımlı olmak, kötü kokuları uzaklaştırmak, dış görünüşlerinin bir kısmını değiştirmek için kozmetik ürünler kullanmışlardır. Başlangıçta insanlar aromatik bitkiler, yağlar, çeşitli bitki özleri ve boyaları kullanmışlardır. Teknolojinin gelişimiyle doğallıktan uzaklaştırılmış, kimyasallarla kalıcılığı ve kullanım süresi arttırılmış ürünler kullanmaya başlamışlardır. Kozmetik ürünlerdeki çeşitliliğin artması insanların kimyasal ürünlere maruziyetini de arttırmıştır. İnsanlar kozmetik ürünlerdeki kimyasalları vücutlarına genelde deri yoluyla alırlar ancak bazen ağız yoluyla ve inhalasyon şeklinde de almaktadırlar. Bir kimyasal maddenin zararlı etkilerinin ortaya çıkması için hayatın hangi döneminde kullanıldığı, kullanım süresi ve miktarının ne kadar olduğu, diğer maddelerle etkileşimi ve vücutta kalma süresinin bilinmesi önemlidir. Kozmetik ürünlerin kullanımında en riskli dönem gebelik, yenidoğan ve adölesan dönemleridir. Bu dönemlerde kozmetik ürün kullanımı süreklilik arz eder ve içindeki kimyasallar belli bir eşik değerin üzerine çıkarsa gebe, fetüs, yenidoğan ve adölesan dönemindeki bireyin sağlığını olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Kozmetik ürünlerdeki kimyasallar abortusa, ölü doğuma, düşük doğum ağırlığına, intrauterin gelişim geriliğine, doğumsal defektlere, erken doğuma, bazı kanserlere, kadın ve erkeklerde infertiliteye, pubertenin gecikmesine, endokrin sistem bozuklukları ile bazı sistemik hastalıklara neden olabilmektedir. Kozmetik ürünlerin gebe, fetüs ve yenidoğan sağlığına etkisinin zararsız olduğu ispatlanana kadar her türlü kozmetik ürüne şüpheyle yaklaşılmalı ve gerekmedikçe kullanılmamalıdır. Konu ile ilgili daha fazla çalışmalar yapılarak kanıt düzeyleri oluşturulmalıdır. Gebelikte kozmetik ürün kullanımı konusunda sağlık profesyonelleri tarafından halk bilinçlendirilmelidir. Bu derlemede kozmetik ürünlerdeki bazı kimyasalların gebe, fetüs ve yenidoğan sağlığına etkilerine dikkat çekmek amaçlanmıştır. Anahtar kelimeler: Gebe, fetüs, kozmetik ürün, kimyasal madde, yenidoğan sağlığı