Erzurum'da Saraçlık Üzerine Bir Değerlendirme


Creative Commons License

Berkli Y., Özsağlıcak Ş.

1. Lisansüstü Sosyal Bilimler Sempozyumu, Kocaeli, Türkiye, 28 - 29 Mayıs 2021, ss.546-547

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Kocaeli
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.546-547
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

El sanatları ve el emeği gerektiren meslekler kültürel değerlerin aktarılmasında ki en önemli unsurlardan bir tanesidir. Kültürel geçmişimiz hem yaşadığı dönemi hem de geleceği birlikte kuşatmışsa da sanata karşı ilgi ve sevgi yetersizliği ile milli kültürün yaşatılmasında ki kayıtsızlıklar, birçok sanat dalının yok olmasına sebep olmuştur. Sanayi Devriminin etkisiyle fabrikalaşan Türkiye, modern tarım ve hayvancılığa yönelmiş, üretimde yeni araçlar kullanılmaya başlanmıştır. Bu sanat ya da zanaat dallarından birisi de ham maddesi deri olan saraçlıktır. Saraçlık; ustanın bilgi ve becerisine dayanan, geleneksel bir kimliği olan, ekonomik değer taşıyan üretim biçimlerinden birisidir. Diğer bir ifadeyle saraçlık, hammaddesi deri olan zanaatlarımızdan biridir. İnce derilerle veya kösele denilen kalın derilerle binek ve çeki hayvanlarına veya evcil hayvanlara ait koşum ve süs takımlarının yapılmasıdır. Bu işle uğraşanlara da saraç denilmektedir. Saraçlık mesleği Türklerde çok eskiye dayanır. At koşumlarının bir parçası olan ve Altay Dağları’nın eteklerinde, Pazırık kurganından çıkarılan Hun eyerleri ve onların işlemeciliği, saraçlık mesleğinin tarihçesini yüzyıllar öncesine taşır. Erzurum’da bu mesleği devam ettiren saraç ustaları Abdulhamit Akbulut ve İlhami Pergel’in saraçlıkta kullandıkları malzemeler, yaptıkları ürünler, bölgelere özel olarak yapılan ürünlerin olup olmadığı ve bunların nasıl yapıldığı, bu ürünlere talebin ne derecede olduğu üzerine araştırma ve değerlendirme tarzında çalışma yapılmıştır.