Turkish Science and Technology Publishing (TURSTEP), vol.10, no.11, pp.2283-2290, 2022 (Peer-Reviewed Journal)
Bu çalışma, Ağrı/Eleşkirt yöresi tarım topraklarının verimlilik potansiyellerini ve temel bitki besin
elementlerine ait düzeyleri belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Araştırma alanına ait toprak
örneklerinin tekstür sınıfları; tın, killi tın ve kumlu killi tın, %55’i tın %40 killi tın ve %5’i kumlu killi
tın tekstürlüdür. Toprakların pH’sı 6,50-7,57 arasında değişmekte ortalama 7,14 nötr, KDK değerleri
17,3-29,5 cmol kg-1
arasındadır. Kireç içerikleri %3,95-12,10, ortalama %7,11; %30’u kireçli ve
%70’i orta kireçli, organik madde içerikleri %1,20-2,59, ortalama %2, organik madde içerikleri %45’i
az ve %55’i orta düzeydedir. EC’leri 0,14-0,43 dSm-1
arasında, ortalama 0,21 dSm-1
’; topraklarda
herhangi bir tuzluluk sorunu yoktur. Toplam N içerikleri %0,03-0,10; %15’i çok az, %65’i az ve
%20’si yeterli, bitkiye yarayışlı P, 5,67-11,7 mg kg-1
arasında; %20’si az ve %80’i yeterli; değişiebilir
K içerikleri 1,09-1,77 cmol kg-1
, ortalama 1,45 cmol kg-1 yeterli ve fazla; değişebilir Ca 7,90-9,90
cmolkg-1 ortalama 8,82 cmolkg-1
, yeterlidir; Değişebilir Na, 0,87-1,56 cmol kg-1
, ortalama 1,20 cmol
kg-1
, normal düzeyde; bitkiye yarayışlı Fe 2,78 mg kg-1
ile 6,90 mg kg-1
arasında 12’sinde yeterli
düzeyde olup, toprakların %60’ı yeterli %40’ında yetersiz seviyede; Cu yeterli düzeyde, yarayışlı
çinko (Zn) içerikleri 0,29 ile 0,78 mg kg-1
; %10’nunda yeterli, %90’nında yarayışlı çinko içerikleri
düşük; yarayışlı Mn düzeyi ise bütün toprak örneklerinde yetersiz düzeydedir. Sonuç olarak araştırma
alanı topraklarının en az yarısının organik madde içeriğinin yükseltilmesi, azotlu gübrelemeye
şiddetle ihtiyacının olduğuna, kısmen fosforlu gübrelemeye ve özellikle çinko ve Mn gibi mikro
element gübrelemelerine ihtiyacının olduğu bu analiz sonuçlarıyla belirlenmiştir. Bu amaçla bitki
tepkisiyle korelasyon ve kalibrasyon çalışmaları yapılarak ekonomik ve ekolojik planlamalar ışığında
makro elementler toprağa, mikro elementler yaprağa veya organo-mineral (mikro element kapsayan)
gübrelemelerle eksiklerin giderilmesi önerilmektedir.