Akademik Veri Yönetim Sistemi
AICHSS 5th INTERNATIONAL CONFERENCE ON HUMANITY AND SOCIAL SCIENCES, Muş, Türkiye, 28 - 30 Mart 2025, ss.236-252, (Tam Metin Bildiri)
Afetler, doğa, teknoloji ve insan kaynaklı olayların bir sonucu olarak meydana gelir ve geniş çapta ekonomik, çevresel, sosyal ve fiziksel kayıplara yol açar. Türkiye, coğrafi yapısı ve iklimsel koşulları nedeniyle çeşitli afet türlerine sıkça maruz kalan bir ülkedir. Afet yönetimi, sadece ulusal düzeyde değil, aynı zamanda yerel ve bölgesel düzeyde de etkili bir şekilde planlanması gereken karmaşık bir süreçtir. Bu bağlamda, mevcut afet yönetimi planlarının yalnızca ulusal ve il düzeyinde değil, aynı zamanda bölgesel düzeyde de ele alınması gerekir. Bu çalışmada, Türkiye'deki 81 ilin doğal afet türlerine dair meydana gelme sıklıkları betimsel istatistik yöntemiyle incelenmiştir. Afet Yönetimi Karar Destek Sistemi (AYDES) verileri ve İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (İBBS) düzey 1 ve düzey 2 ölçeklerinde doğal afet türlerinin bölgesel sıralamaları yapılmış ve veriler il düzeyinde toplanarak merkezi eğilim ölçüsü hesaplanmıştır. Çalışma, afet türlerinin şiddeti değil, meydana gelme sıklıkları üzerinden bölgesel düzeydeki dağılımları incelemeyi amaçlamaktadır. Elde edilen bulgular, orman yangını, deprem, heyelan ve su baskını gibi afet türlerinin bölgesel düzeyde değerlendirilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Bu tür afetlerin sadece ulusal değil, aynı zamanda bölgesel planlamalarla ele alınmasının, afet risklerini daha etkin bir şekilde yönetebilmek için gerekli bir adım olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca, afet risklerini azaltma stratejilerinin sadece büyük ve şiddetli afetlere odaklanmaması gerektiği, daha sık meydana gelen ve etkileri birikimli olan afet türlerinin de göz önünde bulundurulması gerektiği vurgulanmaktadır. Türkiye’deki mevcut afet yönetimi stratejilerinin, sadece belirli bir bölge veya afet türüne odaklanmak yerine, tüm afet türlerini kapsayan ve çoklu risk değerlendirmelerini içeren bütünleşik bir yaklaşım benimsemesi gerektiği savunulmaktadır. Bu bağlamda, afet yönetimi planlarının bölgesel düzeyde yeniden yapılandırılması ve bölgesel iş birliği ile entegrasyonun sağlanması, afet yönetiminin etkinliğini artıracak ve daha geniş bir etki alanı oluşturacaktır. Anahtar Kelimeler: Bütünleşik Afet Yönetimi, Bölgesel Planlama, Çoklu Risk Değerlendirmesi
Disasters arise as a result of natural, technological, and human-induced events, leading to extensive economic, environmental, social, and physical losses. Due to its geographical structure and climatic conditions, Türkiye is frequently exposed to various types of disasters. Disaster management is a complex process that must be effectively planned not only at the national level but also at the local and regional levels. In this context, it is essential that existing disaster management plans are addressed not only at the national and provincial levels but also at the regional level. This study examines the frequency of natural disaster types across Türkiye’s 81 provinces using a descriptive statistical method. The disaster types' regional rankings were made using data from the Disaster Management Decision Support System (AYDES) and the Statistical Region Units Classification (İBBS) at levels 1 and 2, and the data was aggregated at the provincial level to calculate measures of central tendency. The study aims to examine the regional distribution of disaster types based on their frequency rather than their intensity. The findings suggest that disaster types such as forest fires, earthquakes, landslides, and floods should be assessed at the regional level. The study concludes that addressing these disasters not only through national but also regional planning is a crucial step in more effectively managing disaster risks. Furthermore, it is emphasized that disaster risk reduction strategies should not only focus on major and severe disasters but should also consider more frequent and cumulatively impactful disaster types. It is argued that Türkiye’s current disaster management strategies should adopt an integrated approach that encompasses all disaster types and incorporates multirisk assessments, rather than focusing on a specific region or disaster type. In this regard, restructuring disaster management plans at the regional level and ensuring regional cooperation and integration will enhance the effectiveness of disaster management and create a broader impact zone. Keywords: Integrated Disaster Management, Regional Planning, Multirisk Assessment