Akademik Veri Yönetim Sistemi
JOURNAL OF TURKISH STUDIES, cilt.20, sa.2, ss.667-700, 2025 (Hakemli Dergi)
Bu araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinin müzik dinleme davranışlarının ve dinlemeyi tercih ettikleri müziklerin belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda araştırmanın problem cümlesi “Üniversite öğrencilerinin dinlemeyi tercih ettikleri müzikler ve bu müzikleri dinlemeye ilişkin davranışları nelerdir?” şeklinde belirlenmiştir. Bu araştırma betimsel araştırmalardan temel nitel araştırma modeliyle yürütülmüştür. Bu araştırmada, üniversite öğrencilerinin müzik dinleme davranışları; öğrencilerin tercih ettikleri ve hiç hoşlanmadıkları müzik türlerinin, müzik dinleme sürelerinin, müzik dinleme araçlarının, müziğe ücret ödeme tutumlarının ve müzik tercihlerini belirleyen faktörlerin belirlenmesi yoluyla anlaşılmaya ve açıklanmaya çalışılmıştır. Araştırmanın tercih edilen müzik türlerine ilişkin verileri, Atatürk Üniversitesi’nde lisans eğitimi almakta olan 54 öğrenciden, yarı yapılandırılmış görüşme tekniğiyle elde edilmiştir. Araştırma sonucunda, katılımcıların en çok yerli ve yabancı pop müzik dinledikleri tespit edilmiştir. Katılımcıların slow müzik olarak tanımladıkları müzik türü de popüler müzikler içerisinde kabul edilirse bu oran daha da artmaktadır. Pop müziğin ardından en çok tercih edilen müzik türlerinin Türk halk müziği ve arabesk olduğu görülmüştür. Geleneksel müziklerin (Dünya müzikleri/Etnik müzikler, arabesk ve THM) dinlenme oranının, popüler müziklerin (pop, slow, caz, rap, rock ve Anadolu rock) dinlenme oranından düşük olduğu elde edilen sonuçlardandır. Görüşülen katılımcıların büyük kısmının günlük 30 dakika ile 3 saat arasında müzik dinledikleri, yine çok büyük bir kısmının herhangi bir işle uğraşırken müzik dinlemeyi tercihe ettikleri belirlenmiştir. Katılımcıların genellikle ev işi yaparken, yürüyüşte, ders çalışırken, yolculukta veya herhangi bir iş yaparken müzik dinledikleri ve Herhangi bir iş yaparken dinlemeyi tercih ettikleri müzik türlerine göre bakıldığında ise en çok tercih edilen türlerin pop, Türk halk müziği, arabesk, rock ve klasik müzik olduğu görülmüştür. Müzik dinlemek için en çok mobil cihazların kullanıldığı, dijital akış hizmetlerinde ücretli abonelik alınmadığı ve hizmet sağlayıcının algoritmik önerilerinin yerine bireysel çalma listeleri oluşturma eğiliminin yüksek olduğu da elde edilen diğer öne çıkan sonuçlardandır. Katılımcıların müzik tercihlerini etkileyen en önemli faktörün müzikal unsurlar (sözler, melodiler, enstrümanlar vs.) olduğunu görülmüştür. Öğrencilerin müzik tercihlerini etkileyen ikinci önemli faktör arkadaşlar, üçüncü faktör ise sosyal medya olarak belirlenmiştir.