EKEV Akademi Dergisi, sa.52, ss.137-149, 2012 (Hakemli Dergi)
Türklerin Anadolu’ya yerleşme süreci genelde sanıldığı gibi Malazgirt’le (1071) başlamamıştır. Bilinenin aksine, İslamiyet’ten çok önceleri daha milattan önceki dönemlere kadar uzanır. Son arkeolojik araştırmalar, coğrafi vesikalar ve eski yer isimleri de bu bilgileri doğrulamaktadır. Başta kut inancı olmak üzere, nüfus yoğunluğu, yeni otlaklar bulma, yeni bir siyasî birliğin kurulması veya dağılması gibi pek çok sebepler, milattan önceki yıllarda Türklerin anayurtlarını bırakarak çeşitli bölgelere göç etmelerine yol açmıştır. Tüm bu sebepler içerisinde Türklerdeki kut inancı en önemli yeri tutar.
Anadolu’daki Türk sanatının temelini oluşturan Avrasya Üslubunu incelerken, bu üslubun temellerinin nasıl atıldığını bilmeden doğru tahliller yapmanın gerçekçi olmayacağı kanaatindeyiz. Yine bu temeller doğru tahlil edilmezlerse bulunan materyaller, çeşitli kültürlerin yoğunlaştığı bu coğrafyada karışacak ve yanlış değerlendirilmesi sonucu, farklı yanılgılara sebep olacaktır. Bu yüzden Anadolu’ya yerleşen ilk Türk boylarının tespiti, konunun aydınlatılıp sonuca gidilmesinde önemli bir kıstas oluşturacaktır.
Bu çalışma ile Anadolu’ya erken dönemlerden itibaren gelen İskitler, Hunlar, Peçenekler, Hazarlar, Sabirler, Ağaçeriler ve diğer Türk boylarının geliş yolları ve dönemleri ışığında, erken dönem Anadolu Türk sanatının oluşumunun evreleri ortaya konulmaya çalışılmıştır.
The process of Turks' settling in Anatolia did not start with Malazgirt (1071) as generally thought. Contrary to what is known, it goes back to the times before Christ, long before Islam. Recent archaeological research, geographical documents and ancient place names also confirm this information. Many reasons such as the population belief, population density, finding new pastures, the establishment or dispersal of a new political union caused the Turks to migrate to various regions in the years before Christ. Among all these reasons, the belief of the kut in the Turks has the most important place.
While examining the Eurasian Style, which forms the basis of Turkish art in Anatolia, we believe that it will not be realistic to make correct analyzes without knowing how the foundations of this style were laid. Again, if these foundations are not analyzed correctly, the materials found will be mixed in this geography where various cultures are concentrated and as a result of misuse, it will cause different errors. Therefore, the identification of the first Turkish tribes that settled in Anatolia will be an important criterion in illuminating the issue and going to the conclusion.
With this study, the phases of the formation of the early Anatolian Turkish art were tried to be revealed in the light of the arrival ways and periods of the Scythians, Huns, Pechenegs, Caspians, Patients, Trees and other Turkish tribes who came to Anatolia from the early ages.