Araştırmanın konusu ve temel amacı: Kamunun küresel bazdaki konulara yönelik söylemlerinin yönetimi ve değişiminde kitle iletişim araçlarının önemli bir rolü vardır. Bu bağlamda, özellikle son yıllarda, kitle iletişim araçlarında küresel problemlere yönelik kavramların, olguların ve olayların yansıtılma biçimi, ele alınış şekli ve bunun sıklığı üzerinden; kamunun bu hususlara yönelik halihazırda sahip olduğu söylemini, ya da bakış açısının, nasıl bir söylem yönetimine tabi tutulduğuna odaklanan çalışmaların sayısı önemli bir artış göstermektedir. Bu noktada, söylem yönetiminin sıklıkla yapıldığı küresel problemlerden biri küresel ısınmadır; nitekim, bu küresel mevzu bölgesel bazda devletlerin, sivil toplum kuruluşlarının, çevreci kuruluşların söylemlerinde geniş yer tutmakta ve bunun yansımaları da kitle iletişim araçlarında görülmektedir. Türkiye’de küresel ısınma problemi ve boyutlarının sıklıkla irdelendiği ülkelerden biridir. Bu kapsamda, ilgili alan yazın incelendiğinde küresel ısınma haberlerinin kitle iletişim araçlarının çeşitli mecralarında çerçeveleme paradigmasından hareketle ele alındığı çalışmalar olmakla beraber söylem yönetimi bağlamında konuyu ele alan çalışmaya rastlanmamıştır. Ayrıca, küresel ısınma ve ilgili boyutlarına yönelik kitle iletişim araçlarında söylemin nasıl işlendiğini daha kapsamlı derlemler üzerinden ele alan çalışmalara da rastlanmamıştır. Alan yazındaki bu eksiklikten hareketle, bu çalışmanın temel amacı Türkiye’de ki ulusal gazetelerde küresel ısınma olgusunun işlenişini söylem boyutunda ele alarak söylem yönetiminin nasıl yapıldığını ortaya çıkarmaktır.

Yöntem: Bu çalışmada, derlem analizi çalışmalarında sıklıkla tercih edilen anahtar kavram ve eşdizimlilik mantığı takip edilmiştir; bu bağlamda, anahtar kavram mantığı bir derlemde en sıklıkla geçen sözcük düzlemini tespit etmeyi, eşdizimlilik ise hangi söz öbeklerinin sıklıkla eşdizimlendiğini tespit etmeyi hedeflemektedir. Eşdizimleme analizinde eş dizimlerin geçtiği sözdizimsel bağlamda dikkate alınmıştır Çalışmanın derlemini, 2015-2020 yılları arasında ulusal gazetelerdeki küresel ısınmayı konu alan metinler (5,253 metin- 3 milyon kelime) oluşturmaktadır. Bu derlem seçilirken, öncelikle küresel ısınmayı çok yönlü olarak ele alan gazetelere odaklanılmış ardından seçkisiz atama tekniğinden faydalanılarak 20 gazete arasından 10 gazete seçilmiştir. Anahtar kavram ve eşdizimlililk sayımlarında ve analizinde analiz sürecini kolaylaştırmak üzere gazetelerin elektronik basımları üzerinden çalışılmıştır.

Bulgular ve Sonuç: Yapılan analizler sonucunda küresel ısınma kavramının ele alındığı metinlerde sıklıkla insan faaliyetleri, zehirli gaz salınımı, geri dönüşüm, sera etkisi, iklim değişikliği, protokoller, Avrupa Birliği, Türkiye, çevre kirliliği, hava kirliliği, termik santraller, yenilenebilir enerji, ormanların yok olması, orman yangınları, önlemler, sorumluluklar, düzenlemeler, politikalar, sürdürülebilir, sanayi sektörleri, eğitim, kamu en sıklıkla karşılaşılan söz ve söz öbekleri olmuştur. Bu eşdizimlilikten hareketle, küresel ısınma konusunun gazetelerde ciddi bir problem olarak sunulmasını hedefleyen bir söylemin var olduğu ve kamuyu sorunun boyutlarının ve kaynaklarının neler olduğuna dair bir bakış açısı oluşturarak bir tür bilinçlendirme mantığının bu söylemde işletildiği söylenebilir.Bununla beraber, bu problemin çözümünde yer alacak taraflar, görev ve sorumluluklarında söylem içerisinde işlendiği görülmektedir. Buradan hareketle, bilgilendirme ve bilinçlendirmede kilit bir role sahip olan gazetelerin bir kitle iletişim aracı olarak küresel ısınma sorununa hem ulusal hem evrensel boyutlarıyla birlikte önemli bir yer ayırdığı çıkarımına varılabilir; sıklıkla kullanılan eş dizimlere bakıldığında, amacın kamuyu konunun ciddiyeti noktasında ikna edecek bir dille ve beraberinde kamuda bir sorumluluk alma-sorumluluk yerine getirme algısını, bilhassa da doğa ve toplum çerçevesinde, yaratacak türde bir söylem yönetimi yapmak olduğu anlaşılmaktadır.