Alkol ve Tütün Harcamalarını Etkileyen Faktörlerin İki Değişkenli Probit Model ile Analizi

OKTAY E., ABAR H., TEKMANLI H. H.

III. International Symposium on Economics, Finance and Econometrics, Hatay, Türkiye, 5 - 07 Eylül 2019, ss.241-250

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Hatay
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.241-250
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmada Türkiye’de hane halklarının alkol ve tütün ürünlerine yaptığı harcamaları etkileyen faktörlerin tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Bu sebeple, çalışmada TÜİK tarafından yayınlanan 2016 Hanehalkı Bütçe Anketi’nden elde edilen veriler İki Değişkenli Probit Model ile ele alınmıştır. Modelin tahmin sonuçlarına göre reisi erkek olan hanelerin alkol ve tütün harcaması yapma olasılığı daha fazladır. Hane reisinin yaşının artması, alkol ve tütün harcaması yapma olasılığını negatif yönde etkilemektedir. Hane reisinin eğitimi alkol harcamasına pozitif yönde etki ederken, tütün harcamasına negatif yönde etki etmektedir. Reisi sağlık sigortasına sahip olan hanelerin, alkol ve tütün harcaması yapma olasılığı daha azdır. Reisi evli olan hanelerin alkol ve tütün harcaması yapma olasılığı daha azdır. Ayrıca hane halkının aylık kullanılabilir geliri alkol ve tütün harcamalarını pozitif yönde etkilemektedir. Hane halkının sahip olduğu teknolojik alet sayısı, alkol ve tütün harcaması yapma olasılığını pozitif yönde etkilemektedir. Spor yapan fertlerin olduğu hanelerin alkol ve tütün harcaması yapma olasılığı daha azdır. Şans oyunu oynayan ve kahvehaneye giden fertlerin olduğu hanelerin alkol ve tütün harcaması yapma olasılığı daha fazladır.

In this study, the factors affecting spending by households on alcohol and tobacco products are intended to be identified in Turkey. For this reason, the data obtained from the 2016 Household Budget Survey published by TURKSTAT are taken into consideration with the Bivariate Probit Model. According to the estimation results of the model, households whose household head are male are more likely to spend alcohol and tobacco. The increase in the age of the head of household negatively affects the possibility of spending alcohol and tobacco. While the education of the head of household has a positive effect on alcohol expenditure, it has a negative effect on tobacco expenditure. Households whose household head has health insurance are less likely to spend alcohol and tobacco. Households whose heads are married are less likely to spend alcohol and tobacco. In addition, monthly disposable income of households positively affects alcohol and tobacco expenditures. The number of technological tools that households have positively affects the likelihood of spending alcohol and tobacco. Households in which individuals do sports are less likely to spend alcohol and tobacco. Households in which individulas play gambling and go to coffeehouses are more likely to spend alcohol and tobacco.