xxvı. pediatrik endokrinoloji ve diyabet kongresi , Antalya, Türkiye, 26 - 30 Ekim 2022, ss.5-6, (Özet Bildiri)
Giriş:
SOX3 geni Xq26-27
kromozomu üzerinde tek bir ekzondan oluşan bir gendir ve merkezi sinir sisteminin
embriyonik gelişiminde rol oynayan bir transkripsiyon faktörünü kodlar. SOX3 proteini
hipotalamik-hipofiz ekseninin gelişimi ve kognitif fonksiyonlar için
gereklidir.
Olgu:
23,5
aylık erkek ve 9,5 yaşında kız, iki kardeş boy kısalığı, denge bozukluğu nedeniyle
başvurdu. Özgeçmişlerinde erkek olgunun miadında 3800 gr olarak doğduğu,
desteksiz yeni oturmaya başladığı, otururken sallandığı, yürümediği ve yeni
kelime söylemeye başladığı öğrenildi.
Kız olgunun miadında, 3000 gr doğduğu, son 1 yıldır dengesizlik ve ellerde yazı
yazarken titreme şikayetinin olduğu öğrenildi. Soygeçmişinde anne-baba arasında
akrabalık ve ailede benzer öykü yoktu. Fizik muayenede erkek olgunun boyu 73 cm
(-3,8 SD), vücut ağırlığı 9490 gr (-2,4 SD), baş çevresi 44 cm (-3,4 SD) olarak
bulundu. Kız olgunun boyu 118,6 cm (-2,6 SD), vücut ağırlığı 25,6 kg (-1 SD),
baş çevresi 48,5 cm (-2,7 SD) saptandı. Fizik muayenede erkek olguda başta
titubasyon bulgusu, kız olguda dismetri ve disdiadokinezi
mevcuttu. Laboratuvar incelemelerinde hemogram ve biyokimya değerleri
normaldi. Erkek ve kız olguların sırasıyla IGF1 ve IGFBP3 düzeyleri <15ng/ml
(-4,4 SD), 0,5 µg/ml (-1,8 SD), 80 ng/ml
(-1,6 SD), 4,8µg/ml (-0,1 SD) olarak
saptandı. Her iki olgunun da tiroid fonksiyon testleri ve kortizol düzeyleri
normaldi. Göz muayeneleri normaldi. Her iki olgunun da yapılan büyüme hormonu uyarı
testlerine çok düşük yanıt alındı. Her
iki olguda beyin MR’da serebellar atrofi saptandı. Genetik etyolojinin
araştırılması için erkek olguya yapılan tüm ekzom dizileme (WES) analizinde SOX3
geninde (NM_005634) novel missense c.205C>T (p.His69Tyr) varyasyonu
hemizigot olarak saptandı. Segregasyon analizinde bu varyasyon anne ve benzer
fenotipteki kız kardeşte heterozigot olarak tespit edildi.
Sonuç:
SOX3 geni, normal hipotalamopituiter gelişim
için kritik öneme sahiptir ve duplikasyon, delesyon ve mutasyonları değişken
fenotiplere yol açabilir. Serebellar atrofi SOX3
geni mutasyonlarında daha önce tanımlanmamıştır. Serebellar atrofi ve hipopitüitarizm ile gelen olgularda SOX3 gen mutasyonları akla gelmelidir.