10th INTERNATIONAL CONGRESS ON LIFE, ENGINEERING, AND APPLIED SCIENCES IN A CHANGING WORLD, İzmir, Türkiye, 12 - 14 Ağustos 2023, ss.139-146
Geleneksel bir et ürünü olan
pastırma, sığır ve manda karkaslarından elde edilen büyük parça etlerin
kürleme, kurutma, baskılama ve çemenleme ana işlem basamakları uygulanarak üretilen
kuru kür edilmiş bir et ürünüdür. Pastırma genellikle satış noktalarında
dilimlenerek tüketiciye sunulmaktadır. Pastırma dilimlenip modifiye atmosfer
koşullarında ambalajlandıktan sonra da pazarlanmaktadır. Bu tip ürünlere son yıllarda talep oldukça
artmıştır. Mevcut bu araştırmada modifiye atmosfer koşullarında ambalajlanan
dilimlenmiş pastırmanın bazı fizikokimyasal ve mikrobiyolojik özelliklerinin
belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Türkiye pazarında yer alan 4 firmaya (A,
B, C ve D) ait toplam 20 örnek pH, aw, kalıntı nitrit analizleri ile
mikrobiyolojik sayımlara (laktik asit bakterileri, Micrococcus/Staphylococcus,
Enterobacteriaceae, maya/küf) tabi tutulmuştur. Ayrıca tüm örnekler pastırma
için önemli bir gıda kaynaklı patojen olan Staphylococcus aureus
yönünden de analiz edilmiştir.
Pastırma üretiminde laktik asit
bakterileri ve Gram (+), katalaz (+) koklar (Koagülaz negatif stafilokoklar) teknolojik
açıdan önemli mikroorganizmalardır. En yüksek ortalama laktik asit bakteri
sayısı (7.40 ± 0.47 log kob/g) A firmasında belirlenmiştir. Diğer firmalarda
ise sayı 4.77 ± 0.13 ile 5.35 ± 1.45 log kob/g arasında değişmiş ve ortalamalar
arasında istatiski açıdan önemli farklılıklar görülmemiştir (P>0.05).
Firmalar arasında Micrococcus/Staphylococcus sayısı açısından da
farklılıklar belirlenmiş ve sayı 6.33 ± 0.78 ile 7.96 ± 0.29 log kob/g arasında
değişiklik göstermiştir. Enterobacteriaceae sayısı tüm numunelerde iki örnek (D
firması) hariç saptanabilir sınırın altında bulunmuştur (<2 log kob/g). En
yüksek ortalama maya-küf sayısı 5.31 ± 0.52 log kob/g (D firması), en düşük
sayı ise 3.77 ± 0.78 log kob/g (A firması) olarak belirlenmiştir. S. aureus
sayısı 16 örnekte saptanabilir sınırın altında (<2 log kob/g) bulunmuştur. Dört
örnekte (C ve D firması) ise S. aureus sayısı 4.0 log kob/g’ın altında bulunmuştur.
En yüksek pH değeri 6.03 ± 0.13 olarak belirlenmiştir (D firması). En düşük
ortalama aw değeri (0.888 ± 0.025) A firmasında belirlenmiştir.
Kalıntı nitrit miktarı ise 9.32 ± 3.93 ile 14.17 ± 4.43 mg/kg arasında
değişmiştir.
Anahtar
Kelimeler: Pastırma, Modifiye atmosferde ambalajlama, Micrococcus/Staphylococcus,
S.aureus
Pastırma, a traditional meat
product, is a dry-cured meat product made from large pieces obtained from beef
carcasses and water buffalo by applying the main process steps of curing,
drying, pressing and coating with a pasta called çemen. Pastırma is usually
sliced at points of sale to be offered to the consumer. Pastırma is also marketed after being sliced
and packaged in modified atmosphere conditions. Demand for this type of product
has increased considerably in recent years. In this present study, it was aimed
to determine some physicochemical and microbiological properties of sliced
pastırma packaged under modified atmosphere conditions. For this purpose, a
total of 20 samples belonging to 4 brands (A, B, C and D) in the Turkish market
were subjected to pH, aw, residual nitrite analyzes and
microbiological counts (lactic acid bacteria, Micrococcus/Staphylococcus,
Enterobacteriaceae, yeast/mold). All samples were also analyzed for Staphylococcus
aureus, an important foodborne pathogen for pastırma.
Lactic acid bacteria and Gram (+),
catalase (+) cocci (Coagulase negative staphylococci) are technologically
important microorganisms in pastırma production. The highest mean lactic acid
bacteria count (7.40 ± 0.47 log cfu/g) was determined in brand A. In other
companies, the number varied between 4.77 ± 0.13 and 5.35 ± 1.45 log cfu/g, and
no statistically significant differences were observed between the averages
(P>0.05). The differences were also determined between the brands in terms of number of Micrococcus/Staphylococcus and the
numbers were varied between 6.33 ± 0.78 and 7.96 ± 0.29 log cfu/g. The number
of Enterobacteriaceae was below the detectable limit (<2 log cfu/g) in all
samples, except for two samples (brand D). The highest average yeast/mold count
was 5.31 ± 0.52 log cfu/g (brand D), and the lowest number was determined as 3.77
± 0.78 log cfu/g (brand A). The number of S.aureus was found below the detectable
limit (< 2 log cfu/g) in 16 samples. In four samples (brands C and D), the
numbers of S.aureus were found below 4.0 log cfu/g. The highest
average pH value was determined as 6.03 (brand D). The lowest average aw
value (0.888 ± 0.025) was found in brand A. The level of residual nitrite
varied between 9.32 ± 3.93 and 14.17 ± 4.43 mg/kg.
Keywords: Pastırma,
Modified atmosphere packaging, Micrococcus/Staphylococcus, S.aureus