Akademik Veri Yönetim Sistemi
Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, cilt.41, sa.2, ss.520-534, 2025 (Hakemli Dergi)
Taşkınlar, can ve mal kayıplarına neden olan en yıkıcı doğal afetlerden biridir. Bu afetin zararlarını azaltmada en kritik adımlardan biri, taşkın koruma yapılarının doğru boyutlandırılmasıdır. Bu ise güvenilir taşkın tekerrür debisi tahminlerini gerekli kılmaktadır. Bu çalışmada, Ağrı ilinde yer alan ve altı su kaynağını içeren bir havzada, özellikle D21A141 Yapılıköy Akım Gözlem İstasyonu (AGİ) için dört farklı yöntemle taşkın tekerrür debileri hesaplanmış ve karşılaştırılmıştır. Kullanılan yöntemler; Noktasal Taşkın Frekans Analizi (FFA), Bölgesel Taşkın Frekans Analizi (RFFA), Mockus Yöntemi ve DSİ Sentetik Yöntemidir. RFFA’nın, yan havzalardan elde edilen verileri kullanarak daha dengeli ve güvenilir sonuçlar sağladığı gözlemlenmiştir. Sentetik yapıda olmalarına rağmen Mockus ve DSİ Sentetik yöntemleri, RFFA ile uyumlu sonuçlar vermiştir. Öte yandan FFA, özellikle uzun tekerrür sürelerinde düşük değerler üretmiştir. Elde edilen bulgular, taşkın riski altındaki bölgelerde mühendislik uygulamalarına katkı sunabileceği gibi, yerel yönetimlerin daha bilinçli kararlar almasına da destek olabilir.
Floods are one of the most destructive natural disasters that cause loss of life and property. One of the most critical steps in mitigating the damages of this disaster is the correct sizing of flood protection structures. This requires reliable flood quantile estimates. In this study, flood repetition flows were calculated and compared with four different methods in a basin containing six water sources in Ağrı province, especially for D21A141 Yapılıköy Stream Gauging Station (SGS). The methods used are Flood Frequency Analysis (FFA), Regional Flood Frequency Analysis (RFFA), Mockus Method and DSİ Synthetic Method. RFFA demonstrates enhanced reliability and balance in results by utilizing data from the sub-basins. Despite its synthetic nature, Mockus and DSİ Synthetic methods yielded results consistent with RFFA. FFA, on the other hand, produced low values, especially at high return periods. The results acquired can enhance engineering practices in flood-prone regions and assist local governments in making more informed decisions.