Bahçe Adlı Karagöz Oyununda Son Dönem Osmanlı Sosyal Hayatından Yansımalar


Daştan N.

Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, cilt.17, sa.46, ss.145-156, 2011 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 17 Sayı: 46
  • Basım Tarihi: 2011
  • Dergi Adı: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.145-156
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Gölge oyununun Türklere nereden geldiği sorusu hala tartışılmakla beraber, bu oyunla-rın XVII. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti olan İstanbul’da asıl kimliğini ka-zanmış olduğu herkesçe kabul edilen bir gerçektir. Türk seyirlik sanatları arasında mühim bir yere sahip olan karagöz oyunları, İstanbul’da gerek saray ve çevresinde gereksehalk arasında çeşitli mekânlarda ve çeşitli sebeplerle sıkça oynatılmıştır. Bununla bera-ber İstanbul’da farklı ortamlarda oynatılan karagöz oyunlarının içinde İstanbul’a ait pek çok manzaranın görünmesi de kaçınılmazdır. Oyunlarda, XVII. yüzyıl ile XX. yüzyıl başla-rındaki İstanbul’un çeşitli görünüşlerini takip etmek mümkündür.

Karagöz oyunları hakkında yapılmış olan birçok çalışmada, bu oyunların gerçek hayat-tan kesitler sunduğundan, adeta bir yaşan-mışlık aksettirdiğinden, kendi hayatlarımızdanbirer parça bulduğumuz için bu kadar sevdi-ğimizden bahsedilmiştir. Karagöz oyunları bize Osmanlı Devleti’nin küçük bir parçası olan ‘mahalle’ penceresinden koca İstanbul’u gösterir. Bu çalışmada da, daha önce yapılmış olan araştırmaların ışığında, Karagöz’ün ‚Bahçe‛ isimli oyununda yer alan Osmanlı toplumunun sosyal çevre, inanç, giyim, mes-lek ve eğlence hayatı unsurları incelenecektir.