19. ULUSLARARASI KATILIMLI ULUSAL BİYOTEKNOLOJİ KONGRESİ, Eskişehir, Türkiye, 1 - 03 Aralık 2017, ss.64
Giriş
Fenazin türevleri, azot içeren heterosiklik yapıda geniş spektrumlu anti-mikrobiyal ve anti-tümör aktivite gösteren
redoks ajanlarıdır. Fenazin türevli bileşiklerin önemlerinin günden güne artması araştırmacıları, bu molekülleri
kimyasal sentezlerine kıyasla daha avantajlı olan fermantatif üretimlerine ve bu üretim veriminin artırılmasına
yönelik birtakım çalışmalar yapmaya yönlendirmektedir. Bu çalışmalarda, fenazinlerin üretim veriminde artış
gözlenmesine rağmen alt akım işlerinde karşılaşılan ve saflaştırma verimini büyük ölçüde düşüren çok adımlı ve
zaman alıcı işlemlerin varlığı nedeniyle henüz ticari boyuta ulaşamamaktadır. Bu eksiklik, bu eşsiz moleküllerin
endüstriyel, zirai ve medikal kullanımını kısıtlayıcı bir etken olmaktadır.
Gereçler ve Yöntemler
Bu çalışmada, fenazin-1 karboksilik asit (PCA)’nın fermentasyon ortamından izolasyonu için kullanılan klasik
saflaştırma yöntemlerine alternatif, daha etkin ve spesifik, bunun yanı sıra kullanışlı ve ucuz bir metot geliştirilmesi
amaçlandı. Bu amaçla, doğal üretici suş P. aureofaciens kullanılarak çalkalamalı kültürlerde PCA üretildi. Üretilen
PCA, fermentasyon ortamından organik çözgen ekstraksiyonu ve kolon kromatografisi ile saflaştırıldı.
Saflaştırılan PCA, NMR ve FTIR ile karakterize edildi. PCA damgalı polimerin hazırlanması için öncelikle uygun
porojen varlığında onunla spesifik etkileşimler kuran fonksiyonel monomer/ler belirlendi. Termal polimerizasyon
için çarpraz bağlayıcı ve insiyatör seçiminden sonra PCA damgalı yığın polimerler sentezlendi ve sentezlenen
polimer FTIR ile karakterize edildi. Kalıp molekülün damgalı polimerden uzaklaştırılması için yıkama çalışmaları
yapıldı. Ayrıca, bu spesifik etkileşimin PCA’nın antibakteriyel aktivitesine olan etkisi de incelendi.
Bulgular
Yapılan çalışmalar sonucunda PCA’a spesifik damgalı polimerler sentezlendi. Ayrıca, PCA ile damgalı polimeri
arasında gerçekleşen non-kovalent etkileşimlerin, PCA’nın antibakteriyel etkinliğini değiştirmediği gözlendi.
Sonuç ve Tartışma
Sentezlenen PCA spesifik damgalı polimerle, PCA'yı saflaştırmada kullanılacak alternatif bir materyal
geliştirilmiştir. Bu materyal, PCA'nın endüstriyel ölçekli fermentatif üretimine imkan sağlayacak ve kullanım
alanlarını da genişletecektir.
Anahtar Kelimeler: moleküler damgalı polimer, fenazin-1 karboksilik asit, saflaştırma