Türkiye’nin Sağlık Politikalarının Stratejik Tasarım Okulu Perspektifinden Değerlendirilmesi


Creative Commons License

Karataş A., Avci S. B.

I. International Politics And Social Science Symposium, Ardahan, Türkiye, 10 - 11 Ekim 2018, ss.283-313

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ardahan
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.283-313
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Küreselleşme ve rekabet ortamının arttığı günümüzde; özel sektör kuruluşları kadar kamu kuruluşları açısından da bu rekabet ortamına uyum sağlamak büyük önem arz etmektedir. Buna bağlı olarak kamu kurumlarında stratejik yönetim anlayışına olan ilgi giderek artmaktadır. Nitekim stratejik yönetim anlayışı, sürekli değişen çevreye uyum sağlayabilecek ve bu çevreyi yönlendirebilecek kurumların varlığına olan ihtiyacı vurgulamaktadır. Günümüzde stratejik yönetim her ne kadar planlı ve geniş kapsamlı karar alma mekanizmalarını içeren bir yönetim anlayışı olarak tanımlansa da; stratejik yönetim anlayışının örgütsel, yönetsel, sosyolojik ve felsefi birçok yönünün olduğunu söyleyebiliriz. Stratejik yönetim anlayışına yönelik birçok farklı bakış açısının ve strateji oluşturma süreçlerine yönelik farklı yöntemlerin olması sebebiyle, stratejik yönetim ile ilgili olarak çeşitli düşünce okulları/ekolleri ortaya atılmıştır. Kuramsal açıdan strateji oluşturma ve uygulamaya yönelik farklı yöntemler ve bakış açılarına sahip bu ekollerin uygulama alanları, kurumların veya ülkenin mevcut durumuna göre farklılık gösterebilmektedir. Bu ekollerden en bilindik ve en eski olan stratejik tasarım okulunun, yeni oluşturulan kuruluşlarda veya büyük reform ihtiyacı olan kuruluşlarda daha etkin olabileceği düşünülmektedir. Dolayısıyla ülkemiz sağlık hizmetlerinde tarihsel süreç içerisinde görülen büyük reform ihtiyacı, bu okulun önermelerinin sağlık hizmetleri reformlarında kullanılması gerekliliğini ortaya çıkarmaktadır.

Bu çalışmanın amacı, Türkiye de uygulanan sağlık politikaları ve bu politikalar doğrultusunda uygulanan programların incelenerek; ülkedeki sağlık hizmetleri politikalarının stratejik yönetim anlayışını hangi düzeyde kullanıldığını belirlemektir. Bu amaçla ülkemizin sağlık politikalarının miladı sayılabilen sağlıkta dönüşüm programı, stratejik tasarım okulunun önermeleri ve bu okula yönelik eleştiriler perspektifinden değerlendirilmektedir. Sağlıkta dönüşüm programının hazırlanma sürecinin, içeriğinin ve uygulamasının değerlendirildiği bu çalışmada, ayrıca bu programın çevresel beklentilere karşı tutumu, ülkede daha önce uygulanan politikalardan farklı yönleri ortaya konulmaktadır. Yapılan değerlendirmeler sonucunda, sağlıkta dönüşüm programını, stratejik düşünce anlayışından hareketle ortaya konulduğu ve bu programın dayandığı temellerin, stratejik tasarım okulu perspektifine büyük oranda uyumlu olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. Üstelik sağlıkta dönüşüm programının önermiş olduğu stratejilerin, tasarım okuluna yöneltilen en ağır eleştirilere bile cevap verebildiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu çalışma kamu kurumlarında stratejik yönetim anlayışının nasıl değerlendirileceği bakımından ve stratejik yönetimin sürecinde stratejilerin oluşturulmasında etkili olan okulların tanıtılması bakımında stratejik yönetim literatürüne katkıda bulunmaktadır. Ayrıca, bu araştırmadan elde edilen bulgular, bu alanda çalışma yapan araştırmacılar, sağlık kurumları yöneticileri ve kamu politikası yapıcıları açısından oldukça önemlidir.

Anahtar Kelimeler: Sağlık Politikaları, Sağlıkta Dönüşüm Programı, Stratejik Yönetim, Stratejik Tasarım Okulu, Strateji Tasarımı

It is of great importance to adapt to this competitive environment in terms of public institutions as well as private sector organizations. Due to this, interest in strategic management approach in public institutions is increasing. As a matter of fact, strategic management mentality emphasizes the need to adapt to the ever-changing environment and the existence of institutions that can lead this environment. Today, although strategic management is defined as a management understanding that includes planned and comprehensive decision making mechanisms, we can say that the concept of strategic management is organizational, managerial, sociological and philosophical. Various think schools / associations have been put forward in relation to strategic management, as there are many different perspectives for strategic management understanding and different methods for strategy formation processes. The application areas of these schools, which have different methods and points of view for creating and implementing strategies from the theoretical point of view, may vary according to the current situation of the institutions or the country. It is thought that these schools may be more effective in the most familiar and oldest school of strategic design, in newly created institutions or in institutions that need big reforms. Hence, the great need for reform in our country's medical services in the historical process has led to the necessity of using this school's proposals in health care reforms.

The purpose of this study, health policy, and reviewing the implementation of the programs implemented in Turkey in line with this policy; the level of strategic management understanding of health care policies in the country. For this purpose, the health transition program, which can be considered as a milestone of the health policies of our country, is evaluated from the perspective of the strategic design school and the criticism towards this school. In this study, in which the health transition program is prepared, its content and its application are assessed, this program also reveals different aspects of the program from the policies applied in the country to the environmental expectations. As a result of these evaluations, it is concluded that the health transformation program is based on the concept of strategic thinking, and the bases on which this program is based are largely compatible with the strategic design school perspective. Moreover, the strategies that the health transformation program has suggested have reached the conclusion that even the most severe criticisms directed at the design school can be answered. This study contributes to the literature on strategic management in terms of how to evaluate strategic management in public institutions and in the introduction of schools that are effective in the formulation of strategies in the process of strategic management. In addition, findings obtained from this research are very important in terms of researchers, healthcare administrators and public policy makers working in this field.

Keywords: Health Politics, Health Transformation Program, Strategic Management, Strategic Design School, Strategy Design