Entropi Ekseninde Çevre Sorunları ve Doğa-Sanat-Sanatçı İlişkisi


Creative Commons License

Gürpınar Ö., Demir A., Harmanci A.

Jia Journial, Uluslararası Sanat ve Sanat Eğitimi Dergisi, cilt.6, sa.12, ss.1-19, 2023 (Hakemli Dergi)

Özet

1960’lı yıllarda hızla gelişmeye başlayan teknolojik gelişmeler ve Sanayi Devrimi; fosil yakıtların tüketimini, çevre kirliliğini, sera etkisini, ormanların yok edilişini buna bağlı olarak değişen iklim koşulları gibi doğanın mevcut kaynaklarının aşırı tüketimi çevre sorunlarını artırmaktadır. Bu da doğanın düzenini bozmak anlamına gelmektedir. Bu bozulma ise entropi ile ilişkilidir. Bu açıdan insanın doğayla bütünlüğünü yok sayarak tahribata yol açtıkları olumsuz değişimleri sanatla ortaya koymak önemli bir adım olarak görülmelidir. Makalede amaç;doğada sürdürülebilir yaşamın korunabilmesi için doğanın zarar görmüş alanlarını sanatın iyileştirici ve birleştirici gücünü kullanarak ortaya koymak ve insanın çevresel sorunlara karşı daha duyarlı olmasını sağlamaktır. Böylece insanlar tarafından doğa üzerinde yeniden bir denge kurulabilmesini sağlama ve entropiyi artıracak sorunların minimize edilmesi fikri, sanatçı çalışmalarıyla irdelenecektir. Ele alınan örnek sanatçı çalışmalarıyla sanatın dilini güncel ifade olanaklarıyla kullanarak doğa ile insanın karmaşık ilişkisi üzerinden çevre sorunlarına ve doğaya karşı farkındalık yaratılmaya çalışılmıştır. Ayrıca insanlığın doğaya karşı davranışlarını eleştirel bir tavırla sorgulama fırsatı sunulmuştur. Bu bağlamda sanat alanında literatüre bakıldığında, entropi çerçevesinde sanatsal bir bakış açısıyla çevre sorunlarının performans, enstalasyon gibi sanat akımları üzerinden ele alınıp incelenmediği görülmektedir. Bu doğrultuda doğa sorunlarını irdeleyen, çözüm arayan, toplumsal bir bilinç veya farkındalık kazandırmak için alternatif çözüm yolları arayan Robert Smithson, Giuseppe Penone, Christian Verginer, Mel Chin, Olafur Eliasson, Alan Sonfist, The Krank, Lorenzo Quinn, Nele Avezedo, Varol Topaç, Mehmet Kavukcu gibi güncel sanatçılar seçilerek konuyla ilgili yaptıkları doğa çalışmalarıyla makale içeriği sınırlandırılmıştır. Ayrıca bu çalışmada; nitel araştırmada kullanılan doküman analizi yöntemiyle sanat, doğa ve entropi kavramı arasındaki bağıntı ortaya çıkarılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Entropi, Doğa, Çevre Sorunları, Sanat.