Akademik Veri Yönetim Sistemi
ATAVET 1. ULUSLARARASI 2. ULUSLARARSI KATILIMLI ÖĞRENCİ KONGRESİ, Erzurum, Türkiye, 4 - 06 Aralık 2019, ss.212-213
Anöstrüs, işletmelerde puberta yaşına ulaşmış hayvanlarda ovaryumların inaktif olması ya da etkin bir şekilde takibinin yapılmasına karşın normal kızgınlık belirtilerinin görülmemesini ifade eden bir terimdir. İşletmelerde büyük ekonomik kayıplara yol açan önemli bir problem olan anöstrüs olgusu fonksiyonel infertilite başlığı altında yer almaktadır. Anöstrüs olgusunun çeşitli tipleri bulunmaktadır. Bunları gebelik, anovulatör anöstrüs, suböstrüs (sakin kızgınlık veya normal siklik aktivitenin olduğu fakat kızgınlık belirtilerinin olmaması), kızgınlık belirtilerini tespitindeki yetersizlikler ve ovaryumda gözlenen kistik oluşumlar olarak sıralanır. Anöstrus tedavisine başlanmadan önce, fizyolojik anöstrus nedeni olan gebelik dikkate alınmalıdır. Gebelik faktörü dikkate alınmadan başlatılan tedavilerin sonrasında abortlar ile karşılaşmak kaçınılmaz bir durumdur. Anovulatör anöstrusün dört tipi bulunmaktadır. Bunlar; Tip-I anovulatör anöstrüs, Tip-II anovulatör anöstrüs, Tip-III
anovulatör anöstrüs ve Tip-IV anovulatör anöstrüs olarak sınıflandırılır. Anovulatör anöstrus nedenlerinin başında LH salınım sıklığında meydana gelen yetersizliklerdir. Folikülün çapı,
folikülün östrojen sentezleyebilme kabiliyeti, LH reseptör düzeyi LH pikinin gerçekleşip ovulasyonun şekillenmesi için belirleyici faktörlerdir. Negatif enerji dengesi (NED), metabolik hastalıklar ve hipotalamusun seks steroidlerine karşı duyarlılığı da, ovulasyon mekanizmasını etkileyen diğer faktörlerdir. Anovulatör anöstrus, bakım ve besleme programlarında yapılacak düzenlemelerin yanında, ayrıca yapılacak hormonal uygulamalar ile düzeltilebilir. Önerilebilecek bir dizi hormonal uygulama arasından isabetli protokolün seçiminde ovaryum aktivitesinin doğru değerlendirilmesi önem arz etmektedir. Bu çalışmada anovulatör anöstrus vakalarında sıkça başvurulan hormonal tedavi protokolleri ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler: Anovulatör anöstrus, inek, hormonal tedavi protokolleri
Anestrus is a term that refers to the absence of normal estrus symptoms despite the fact that ovaries are inactive or effectively monitored in animals that have reached puber age. The phenomenon of anestrus, which is an important problem causing large economic losses in the enterprises, is located under the title of functional infertility. There are various types of anestrus cases. These include pregnancy, anovulatory anestrus, subestrus (calm estrus or normal cyclic activity but lack of estrus symptoms), inability to detect estrus symptoms, and cystic formations observed in the ovary. Pregnancy, which is the cause of physiological anestrus, should be considered before starting anestrus treatment. It is inevitable to encounter abortions after treatment initiated without considering the pregnancy factor. There are four types of anovulator anestrus. These; Type-I anovulator anestrus, Type-II anovulator anestrus, Type-III
anovulator anestrus, and Type-IV anovulator anestrus. Deficiencies in the frequency of LH release are the leading causes of anovulatory anestrus. The diameter of the follicle, the ability
of the follicle to synthesize estrogen, the LH receptor level are the determining factors for the formation of ovulation and the peak of LH. Negative energy balance (NED), metabolic diseases and susceptibility of hypothalamus to sex steroids are other factors affecting ovulation mechanism. Anovulator anestrus can be corrected by hormonal applications besides maintenance and feeding programs. Accurate evaluation of ovarian activity is important in selecting the appropriate protocol from a range of hormonal applications that may be recommended. In this study, commonly used hormonal treatment protocols in anovulatory anestrus cases are discussed.