(-Geçmişten Günümüze- Balkanlarda Türkçenin Süreli Yayınlardaki Yeri ve Önemi Sempozyumu, Zenica, Bosna-Hersek, 11 - 14 Mayıs 2017, ss.290-317
Osmanlı Devleti kuruluşundan itibaren eğitim meselesine öncelik vermekle beraber gayrimüslim tebaanın da kendi eğitim sistemlerini oluşturmalarına imkân tanımıştır. Ülkenin birçok yerinde olduğu gibi Tanzimat sonrasında Balkanlar’da da Müslümanlar ve gayrimüslimler için yeni eğitim müesseseleri açılmıştır.
Bosna’nın resmi vilayet gazetesi olan Bosna, farklı milletlerin ve din mensuplarının yaşadığı Bosna Hersek bölgesinde etnik ve dini farklılıkların çatışma kaynağı olmasını önlemek maksadıyla olsa gerek, Müslümanlarınkinin yanı sıra Sırpların, Hırvatların ve Yahudilerin de ibadethanelerine, okullarına, mekteplerine ilişkin haberlere yer vermiştir.
Halkın menfaatine dair her türlü iç ve dış haberleri yayımlayacağını bildirerek yayın hayatına başlayan vilayet gazetesi Bosna’nın ilk sayısı 28 Mayıs 1866 tarihinde yayımlanmıştır. Gazetede eğitime, mektep ve medreselere dair çok sayıda haber çıkmıştır.
Bu çalışmada, Bosna gazetesinde yer alan haberler ışığında dönemin yönetiminin eğitim politikası ve eğitime bakışı hakkında değerlendirmeler yapılmıştır. Bunu yaparken Osmanlı eğitim sistemi ve Osmanlı döneminde Bosna Hersek’te eğitim konularında yazılmış kaynaklardan, ayrıca Başbakanlık Osmanlı Arşivlerinde bulunan konu ile ilgili belgelerden de yararlanılmıştır.
Since its’ foundation the Ottoman Empire gave priority to educational issues, in addition to this, it also enabled non-Muslim citizens to create their own systems of education. As in many parts of the country, new educational institutions for both Muslims and non-Muslims were established in the Balkans after the Tanzimat reform era.
Bosnia, the official journal of Bosnia and Herzegovina, published news about sanctuarities and schools of Serbians, Croatians and Jews with the aim of avoiding ethical and religious differences becoming an ethno-religious conflict between the groups in the region of Bosnia and Herzegovina where different nations and religious groups live together.
Starting its’ publishing life with the awareness of establishing all kinds of foreign and domestic news on public grounds, the first issue of the Bosna official journal was published in May 28, 1866. The newspaper contains a considerable amount of news about educations and schools.
In this study, an evaluation is carried about the government’s approach to education and educational policy during that period in consideration of the Bosna official journal. While doing so, documents written about educational issues in Bosnia and Herzegovina and about Ottoman educational system during the Ottoman period and also the documents in Prime Ministry Ottoman Achieves are made use of.