Palmet Dergisi/Journal of Palmette, sa.4, ss.19-30, 2023 (Hakemli Dergi)
Osmanlı Devleti’nin batılılaşma hareketlerinin başladığı Lale Devri’nde İstanbul’a
gelen ve ölene kadar burada yaşayan Jean Baptiste Vanmour, fotoğraf makinesinin
henüz icat edilmediği dönemde yapmış olduğu çalışmalar önemli görsel belge
niteliği kazanmıştır. Ayrıca Osmanlı yaşantısına büyük ilgi duyan, Batı dünyasının
merakını gideren bu görsel belgeler, Avrupa’da Turquerie olarak adlandırılan bir
modanın başlamasına da vesile olmuştur. Vanmour, çok başarılı gözlemler yapan ve
çok detaycı bir ressamdır. Geleneksel Türk ev mimarisinin, cumbalı odasını mekân
olarak kullandığı tablolarında; Türk örf, adet, gelenek ve göreneklerine de yer
vermiş, bu öğelerin günümüze kadar ulaşmasına katkı sağlamıştır. Ayrıca Jean
Baptiste Vanmour’un incelediğimiz tablolarında kullanılan mekân, Osmanlı
dünyasının hem dışa kapalı yaşantısını sürdürdüğü geleneksel yapıyı hem de
batılılaşma olarak ifade edeceğimiz kültürel değişimleri açıkça göstermesi açısından
da son derece önem arz etmektedir.
Jean Baptiste Vanmour, who came to Istanbul during the Tulip Era, when the
westernization movements of the Ottoman Empire began, and lived here until his
death, gained the quality of an important visual document for the works he carried
out when the camera was not yet invented. In addition, these visual documents,
which took great interest in Ottoman life and satisfied the curiosity of the Western
world, also contributed to the start of a fashion called Turquerie in Europe. Vanmour
is a painter who makes very successful observations and is very detailed. In the
paintings of traditional Turkish house architecture, in which the bay window is used
as a place; It also included Turkish customs, traditions and customs, and contributed
to the survival of these items until today. In addition, the space used in Jean Baptiste Vanmour's paintings is extremely important in terms of clearly showing both the traditional structure
in which the Ottoman world continued its closed life and the cultural changes that we will describe as
westernization.