Atıf İçin Kopyala
Yıldırım S.
VETERİNER GENEL PATOLOJİ, KÜBRA ASENA TERİM KAPAKİN, Editör, Atatürk Araştırma Merkezi, Erzurum, ss.36-53, 2021
-
Yayın Türü:
Kitapta Bölüm / Ders Kitabı
-
Basım Tarihi:
2021
-
Yayınevi:
Atatürk Araştırma Merkezi
-
Basıldığı Şehir:
Erzurum
-
Sayfa Sayıları:
ss.36-53
-
Editörler:
KÜBRA ASENA TERİM KAPAKİN, Editör
-
Atatürk Üniversitesi Adresli:
Evet
Özet
•Canlı organizmda hücrelerin yersel olarak ölümlerine nekroz denir. Nekrozun kimyasal, beslenme yetersizlikleri, sinirsel, mekanik ve fiziksel, enfeksiyözsebepler gibi pekçok etiyolojik faktör rol almaktadır. Nekrotik hücrede kendine özgü morfolojik değişiklikler olur. Bu değişikler, stotlazmada, stoplazmada glikojenin tüketilmesi, hücre stoplazmasının eozinofilik boyanması, stoplazmolizis gibi değişikliklergözlenir. Stoplazmada glikojenin tüketilmesi, özellikle hipoksik nedenlerle meydana gelen nekroz olayında hücre içinde metobolizma aerobikten aneorobiğe donüşünce stoplazmada glikojen tükenmiş olur. Hücre stoplazmasının eozinofilik boyanması, Stoplazmada RNA’nın enzimatik yıkımı ve stoplazma proteinlerinin denaturasyonu sonucu polipeptit zincirlerinin açığa çıkması ile eozinin bağlanacağı alanlar artar ve stoplazma daha pembe-kırmızı bir renk alır. Stoplazmolizis, nekrotik hücre stoplazmalarının daha az yoğun bir hal alarak gözden tamamen silinmesi durumudur. Çekirdekte ise piknoz, karyoreksiz ve karyolizdir. Piknoz, hücre çekirdeğinde oluşan ilk değişikliktir.Epitel ve sinir hücrelerinde daha belirgin olarak görünebilen, hücre çekirdeğinin büzüşüp küçülerek hematoksilen eozin ile daha koyu renkte boyanması durumudur. Karyoreksiz, piknozdan sonra görülen değişiklik olup, çekirdeğin parçalanması veya toz haline gelmesidir. Karyoliz, Bu dönem çekirdeğin eriyerek gözden silindiği dönemdir. Nekrotik doku; Nekrozun sebebine, Dokuda gelişen patolojik olaya, nekrozun yer aldığı dokuya, Dokuda bulunan nekrozun yaygınlığına, bağlı olarak değişen makroskopik ve mikroskobik özelliklere sahip olduğu dikkati çeker. Bu faktörler dikkate alındığında nekrozlar aşağıdaki gibi sıralanır. Koagulasyon nekrozu =(Pıhtılaşma nekrozu), Kazeifikasyon nekrozu =(Peynirleşme nekrozu), Kollikuasyon (likuifaksyon) nekrozu =(Erime nekrozu), Steato nekroz = (Yağ nekrozu), Zenker (hiyalin), nekrozu = (Kas nekrozu), Fibrinoid nekroz, olmak üzere altı kısma ayrılır. Koagulasyon nekrozu, esas olarak stoplazma proteinleri pıhtılaşmaktadır. Kazeifikasyon nekrozu, doku ve hücrelerin süt pıhtısı veya beyaz peynire benzediği nekroz çeşididir. Likefaksiyon nekrozu, hızlı ve enzimatik hücre ölümleri görülen, tam yıkımlanma ile sonuçlanan nekroz çeşididir. Steato nekroz,Travmatik ve enzimatik nedenler sonucunda yağ dokusunun kendini oluşturan unsurlara parçalanmasına denir. Zenker nekrozu, Hiyalin dejenereasyonunun ilerlemesi sonucunda gelişen ve yalnızca çizgili kaslarda ortaya çıkan bir koagulasyon nekrozudur. Fibrinoid nekroz, aşırı duyarlılık reaksiyonları sonucu damar duvarlarında oluşan orta ve küçük çaplı nekrozlara denir. Nekrozların prognozu, Nekroze dokunun erimesi ve sıvı halindeki bu dokunun kan veya lenf damarları yolu ile rezorbe edilmesi, Nekroze dokunuın eriyerek kistik bir hal alması, Nekroze dokunun irin yapan bakterilerce enfekte olması ve abseleşmesi, Nekroze dokunun kapsüllenmesi, Deskuamasyon ve kabuk atma, Organizasyon, Kireçlenme, Gangrenleşme, Atrofi oluşumu, Rejenerasyon şeklinde sonuçlanabilir. Gangren, nekroz olaylarını, saprofit bakterilerin enfekte etmesi şeklinde oluşur. Gangren makroskobik olarak, ıslak, kuru ve gazlı gangren olarak üç şekilde gözlenmektedir.