Akademik Veri Yönetim Sistemi
HOCA AHMET YESEVİ 2. ULUSLARARASI BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR KONGRESİ, Erzurum, Türkiye, 6 - 08 Aralık 2019, ss.408-428
ÖZET
Bu araştırmanın amacı, çağdaş heykel sanatının yaşayan en önemli sanatçılarından biri olan Hint asıllı İngiliz heykeltıraş Anish Kapoor’un tiyatro oyunları ve operalar için ürettiği sahneler bağlamında, heykelin güncel sanat pratiği çerçevesinde nasıl bir konuma oturduğunu görünür kılmak ve yarattığı mekânsal algının hangi boyutlara taşındığını ortaya koymaktır. Özellikle 1960’lı yılların getirdiği yeni düşünsel yapıyla birlikte köklü değişimler geçiren sanat alanında bağlamının ve biçimsel yapısının ulaştığı çeşitlilik bakımından bulanıklaşıp ucu açık bir mecraya dönüşerek sözlükteki anlamına artık yetmeyen heykel, sorgulama boyutunun genişlemesiyle birlikte kendi ontolojik yapısından sıyrılmış, başka mecralarla sıkı bir diyaloğa girerek yeni ifade ve kurgu alanlarının başat aktörü haline gelmiştir. İlişkiye girdiği bu organizasyonlardan biri de tiyatro ve sahne dekorudur. Heykel sanatının yeni anlam çerçevesi bağlamında mekân kurucu bir pratiğe dönüşmesinin de etkisiyle heykeltıraşlar tiyatronun mekânı olan sahneyi, plastik bir öğe olarak tasarlama, kurgulama ve biçimlendirme meselesine de zaman zaman eğilim göstermişlerdir. Bu araştırmanın sonucunda Anish Kapoor’un “Idomeneo”, “Pelleas et Melisande”, “Tristan and İsolde” ve “Parsifal” isimli oyunlar için tasarladığı sahne dekorları üzerinden yapılan analiz ve incelemeler ekseninde, heykel disiplininin sahne sanatlarıyla söyleşmesinden doğan yeni perspektifler sunulacak, sergilenen oyunun anlam bağlamına ve mekânına verdiği katkılar açığa çıkarılacaktır. Giderek monotonlaşan, sıradanlaşan ve kısırlaşan gündelik yaşam alışkanlıkları ve onu kuşatan mekânlar, ihtiyaç duyduğu dinamizmi, devinimi ve özgünlüğü, heykel sanatının sahip olduğu plastik ögelerle yakın ilişkiler kurarak geri kazanabilir, çok katmanlı yapısı gereği heykel bu ilişkiler ağının merkezi pratiği haline dönüşebilir.
Anahtar Kelimeler: Heykel, Tiyatro, Sahne, Anish Kapoor