Nuri Bilge Ceylan'ın "Kuru Otlar Üstüne" Filminde Bireysel Özgürlük, İdealizm ve Aidiyet Çatışması


Creative Commons License

Köse H.

ISARC 8.INTERNATIONAL MARMARA SCIENTIFIC RESEARCH AND INNOVATION CONGRESS , İstanbul, Türkiye, 27 - 28 Ekim 2024, ss.249-259

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.249-259
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Yönetmen Nuri Bilge Ceylan’ın son filmi Kuru Otlar Üstüne’nin birçok tali sosyolojik meseleyi (taşra sıkıntısı, yalnızlık, kinizm, yabancılaşma, toplumsal uyumsuzluk, maşeri riya, yavaşlık ve doğallık, verili olana sığamama, vb.) ucundan kıyısından irdelemekle birlikte, temelde bireysel özgürlük ideolojisi ile politik idealizm ve aidiyet sorununu odağa aldığı söylenebilir. Filmde, özgürlüğün sinizmle birleştiği noktada toplumsal ilişkiler mimarisinde yol açtığı tahribata ek olarak, bireyin bir parçası olduğu kültürel ve siyasal yapıyla bir türlü hemhal olamaması, bariz bir haletiruhiye olarak yersizyurtsuzluk duygusu, bireysel özgürlüğün kazanılması ve muhafazasından çok kötüye kullanılması gibi motiflerin öne çıktığı görülür. Yönetmenin Selim karakteri üzerinden tartışmaya açtığı faydacı, hazcı, sinik ve bencil varoluş konumlaması, politik ve kolektif aidiyetle çeliştiği ölçüde bir tür hakikat üretimine aracılık eder. Söz konusu hakikat, kaynağını sorumluluk duygusunu askıya alan genel bir konfor duygusundan aldığı kadar, kurulu toplumsal düzenin telkin ettiği pasif bir duyarlığa da arka çıkar. Bu çalışmada, Nuri Bilge Ceylan sinemasının değişmez kimi motif ve simgeleriyle birlikte (bu film özelinde eril dayanışma, pedofili, kültürel statükonun kimi sorgulanmaz addedilen ön kabulleri, vb.) kendini belli bir davaya adamayı gerektiren ideolojik ve politik idealizmin oportünist bir eğilime bitişik bireysel özgürlük anlayışıyla ilişkisi konusunu irdelemek amaçlanmıştır. Filmin içeriğinin genel bir yorumlanışına dayalı olan yöntemiyle elde edilen veriler, özgürlük, idealizm ve aidiyet kavramlarına yönelik gerçekleştirilen literatür taramasıyla elde edilmiştir. Çalışmada, Nuri Bilge Ceylan sinemasında muhtemel insanlık durumlarından birisi olarak bireysel özgürlük ideolojisinin aidiyet duygusuyla kurduğu ilişkinin her tür politik adanmışlık fikrini kamusal algıda gözden düşürdüğüne ilişkin bir yorumlama çerçevesine ulaşılmıştır.