BİR KÜLTÜR UNSURU OLARAK ŞEHİR, İNSAN VE KENTSEL MEKÂN BAĞLAMINDA ÇİFTE MİNARELİ MEDRESE

Görgünay G.

THE JOURNAL OF ACADEMIC SOCIAL SCIENCES, sa.116, ss.111-124, 2021 (Scopus)

Özet

Mimari ve kentsel oluşumlar her coğrafyada ve her inanç sisteminde kültürün şekillenmesine etki etmiştir. Bu çalışmada incelenen Çifte Minareli Medrese İslam kültürünün ağırlıklı olarak yaşandığı coğrafya sınırlarında yer almaktadır. İslamiyet’in yayılma sürecinde kentsel yapılanmanın dinamiklerinin, teolojik temellerle uyumlu bir şekilde geliştiği görülmektedir. Ancak sadece dini değil, ekonomik, siyasal ve toplumsal yaşamın da dinamiklerini belirleyen İslami kurallar ve değerler bu çerçevede inşa edilen yapıların da karakterini belirlemektedir. Müslümanların ele geçirdikleri her toprağın bölgesel, kendine has bir kentsel gelişim çizgisi olduğu yani coğrafi koşullara yönelik formel çözümler geliştirildiği sonucuna varılmıştır. Kültür; şehir, insan ve kent mekânı bağlamında kimliği şekillendiren bir etkiye sahiptir. Erzurum’un kültürel kimliğinin oluşmasına etki eden mimari bir yapı olan Çifte Minareli (Hatuniye) Medrese kültürel birikimin bir ifadesi olarak ele alınmıştır. Bu çalışmada kültürel kimliğin oluşumunu belirleyen, coğrafi konum, iklim özellikleri, ticaret, din, sosyal yaşam gibi unsurlar incelenmiş, kent kültürünün mimari dokuya etkisinin olup olmadığı araştırılmış, bu doğrultuda literatür taraması yapılmış ve tarihsel verilerden yararlanılarak nitel araştırma yöntemi izlenmiştir.