Zihniyet Kuramı ve Öğrenme Motivasyonu

Bayrakçeken S., Samancı O., Gökbulut H. N.

Uluslararası Alan Eğitimi Araştırmaları Dergisi, cilt.2, sa.2, ss.153-162, 2021 (Hakemli Dergi)

Özet

Zor problemlerle karşılaştıklarında, bazı öğrenciler hemen pes edip çalışmayı bırakırken, bazıları problemi çözmek için neden daha fazla uğraşmaktadırlar? Çocukların başarısızlıkla nasıl başetmeye çalıştıkları üzerine araştırmalar yapan Amerikalı Sosyal Psikolog Carol Dweck, bu durumu zihniyet kuramı ile açıklamaktadır. Öz inanç veya örtük zekâ kuramı adı ile de ifade edilen bu kurama göre, insanların temel özellikleri ile ilgili inançları; onların motivasyonlarını, öğrenmeye yaklaşımlarını ve başarı durumlarını yakından etkilemektedir. Bu kurama göre insanlar, ‘sabit zihniyet’ ve ‘gelişme zihniyetine’ sahip olmak üzere iki gruba ayrılmaktadırlar. Sabit zihniyete sahip bireyler, zekâ, yetenek veya kişilik gibi temel özelliklerinin değişmeyeceğine inanırlar. Bu zihniyete sahip bireylerin gelişme umutları fazla olmadığından genellikle öğrenmeye karşı motivasyonları, azim ve kararlılıkları da düşüktür. Gelişme zihniyetine sahip bireylerde; zekâ, yetenek gibi temel özelliklerinin değiştirilebileceği düşüncesi hakimdir. Gelişme zihniyetine sahip bireyler öğrenmeye karşı yüksek bir motivasyona sahip olup, daha iyi olmak için sürekli çaba sarfederler. Yapılan çalışmalar zihniyetin değiştirilebileceğine, gelişme zihniyetinin okuldaki yüksek başarı ile bağlantılı olduğuna dair önemli kanıtlar olduğunu ortaya koymaktadır. Bu çalışma, gelişme zihniyetinin öğrenme motivasyonu üzerine etkisini, ilgili literatüre göre incelemeyi amaçlamaktadır. Zihniyet kuramı, öğrenmenin anlaşılması ve artırılması için geniş bir çerçeve sunmaktadır. Bu nedenle çalışmanın, eğitimciler, ebeveynler ve öğrenciler için uygun öğrenme ortamları sağlamada yararlı olacağı düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Zihniyet Kuramı, Öğrenme Motivasyonu, Sabit Zihniyet, Gelişme Zihniyeti.