Manisa Yazma Eser Kütüphanesinde Bulunan 2815 Envanter Numaralı Murakka‘nın Süsleme Özellikleri

Creative Commons License

Elitok H.

İdil Sanat ve Dil Dergisi, cilt.11, sa.91, ss.305-317, 2022 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 11 Sayı: 91
  • Basım Tarihi: 2022
  • Doi Numarası: 10.7816/idil-11-90-12
  • Dergi Adı: İdil Sanat ve Dil Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Other Indexes
  • Sayfa Sayıları: ss.305-317
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Özet: İslam sanatları içerisinde müstesna bir yere sahip olan hat, tezhip ve minyatür gibi sanatların incelikle işlenmiş en güzel örnekleri el yazması kitaplarda ve murakka‘larda görülmektedir. Önceleri kitap şeklinde hazırlanan murakka‘ların ilk örnekleri 15. yüzyıl sonlarında karşımıza çıkmaktadır. 16. yüzyılda daha da gelişen bu eserlerin, özellikle 18. yüzyıldan itibaren çok güzel numunelerine rastlanmaktadır. Murakka‘lar her dönemde en güzel hatlarla yazılmış, süslenmiş ve uzun yıllar yıpranmadan korunarak günümüze kadar ulaşması sağlanmıştır. Günümüzde müze, kütüphane ve özel koleksiyonlarda yazı ve tezyinat bakımından oldukça zengin ve iyi korunmuş murakka‘lar bulunmaktadır. Bahsi geçen kütüphanelerden birisi de Manisa Yazma Eser Kütüphanesi’dir. Çalışmaya konu olan eser Manisa Yazma Eser Kütüphanesi’nde korunan 2815 Envanter Numaralı Murakka‘dır. Eser, “nesih müfredât meşkî” olup üç varaktan müteşekkildir. Eserin tarihi, hattatı, mücellidi ve müzehhibi ile ilgili bilgi bulunmamaktadır. İncelenen eser desen, motif, renk, desen ve üslup özellikleri bakımından ele alınarak dönemi içerisindeki yerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Manisa, yazma eser, murakka‘, hat, tezhip, cilt 

Abstract: The most beautiful examples of arts such as calligraphy, illumination and miniature, which have an exceptional place in Islamic arts, can be seen in manuscripts and murakkas. The first examples of murakkas, which were previously prepared in the form of a book, appear at the end of the 15th century. Well-designed examples of these works, which developed further in the 16th century, can be found since the 18th century. Murakkas were written with the most beautiful calligraphy in every period, decorated, and preserved for many years without being worn out. Today, there are well-preserved murakkas in museums, libraries and private collections, rich in writing and ornamentation. One of the mentioned libraries is the Manisa Manuscript Library. The study deals with Murakka with Inventory Number 2815, which is preserved in the Manisa Manuscript Library. The work is "nesih müfredat meşkî", and consists of three leaves. There is no information about the history, calligrapher, bookbinder and illuminator of the work. The study aims at determining its place in the period examining it in terms of pattern, motif, colour, technique and style.

Keywords: Manisa, manuscript, murakka‘, calligraphy, ıllumination, binding