TÜRK SAZ MUSİKİSİNDE GEÇKİ (MODULASYON

Creative Commons License

Kahyaoğlu Y.

inönü üniversitesi kültür ve sanat dergisi, cilt.8, sa.2, ss.117-127, 2022 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 8 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2022
  • Dergi Adı: inönü üniversitesi kültür ve sanat dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Sobiad Atıf Dizini, Other Indexes
  • Sayfa Sayıları: ss.117-127
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmada Türk saz musikisinde geçki(modülasyon) konusu ele alınmış olup, betimsel araştırma yöntemlerinden tarama (survey) tekniği ile yürütülmüştür. Musikimiz içerisinde önemli bir yeri olan geçki, bir makam icra edilirken onun içinde genişleme ya da bir veya birkaç makama geçmek için yapılan bir geçiş (bir nevi geçici veya kalıcı modülasyon) biçimidir. Diğer bir deyişle genellikle yakın makamlardan veya yakın seslerden faydalanılarak başka bir makama geçmek veya kısa süre gezinip aynı makama geri dönmek için kullanılan diziler, sesler ve melodilere verilen bir isimdir. Türk musikisinde, geçkiler taksimlerin yanında her türlü saz eseri, gazel, şarkı ve büyük bestelerde kullanılan ve bu yolla taksim ve eser icralarına renk katan bir yapıdır. Geçkiler, yapılan sanatsal icranın içine farklı lezzetlerin girmesini sağlayan hem ilmi, hem estetik, hem de duygulara hitap eden genişletici bir birikim olayıdır. Geçkiler, yakın ve uzak geçki diye ikiye ayrılırlar. Çalışmamız Türk saz musikisinde her türlü saz eserlerinde yapılmış geçkiler (Modilasyonlar) üzerine odaklanmıştır.

In this study, the topic of route (modulation) in Turkish saz music was discussed and conducted with the survey technique which is one of the descriptive research methods. The route, which has an important place in our music, is a form of transition (a kind of temporary or permanent modulation) made to expand or move to one or more themes while a theme is being performed. In other words, it is a name given to sequences, sounds, and melodies that are usually used to move to another position by using close positions or close sounds or to hover for a short time and return to the same position. In Turkish music, routes are the structure that is used in all kinds of saz works like ghazals, ballads, and large compositions besides Taksim and Taksim performances and adds color to them. It is an expansive accumulation event that appeals to science, aesthetics, and emotions that allows different tastes to get into the artistic execution. They are divided into two near and far past. Our study focuses on the modulations performed in all sorts of saz works in Turkish saz music.