Akademik Veri Yönetim Sistemi
AKDENIZ 8th INTERNATIONAL CONFERENCE ON SOCIAL SCIENCES, Girne, Kıbrıs (Kktc), 19 - 20 Kasım 2022, ss.86-106
Sınai mülkiyet
hak türlerinden birisi de coğrafi işaretlerdir. Sınırları belirlenmiş bir
bölgeden elde edilen bir ürünün nitelikleri, özellikleri veya ünü itibariyle
benzerlerinden ayrıldığını belirten ve ürünün üreticisiyle birlikte kendini ve
tüketiciyi koruyan tescil uygulamaları olarak da ifade edilmektedir. Örnek
olarak, Edirne badem ezmesi, Antep baklavası, Erzurum su böreği, Rokfor peyniri
bu özel ürünlere gösterilebilir. Türkiye 1995 yılından beri yani coğrafi
işaretlerle ilgili ilk resmi mevzuat düzenlemesinden günümüze uygulamalarını
sürdürmektedir. Özellikle son yılarda ciddi bir tescil patlamasının yaşandığı
da coğrafi işaret (Cİ) tescilinde tek yetkili kurum olan Türk Patent ve Marka
Kurumu (TPMK)’nun istatistiklerinde görülmektedir. Bu istatistiklere
bakıldığında en fazla tescil sahibi olan kurumlar ise belediyeler, il ticaret
ve sanayi odaları ile il ticaret borsalarıdır. Erzurum en fazla Cİ tescil alan
şehirler açısından değerlendirildiğinde 7. basamakta yer almaktadır. Buradan
hareketle gerçekleştirilen çalışmanın amacı; yerel yöneticilerin Cİ sistemi
hakkındaki bilgi ve farkındalıklarını ortaya koymak, uygulamalar hakkındaki
görüşlerini belirlemektir. Bu kapsamda literatürden geliştirilen yarı
yapılandırılmış görüşme formu yardımıyla 17 görüşme gerçekleştirilmiştir.
Analiz sonucu yerel yöneticilerin Cİ bilgi ve farkındalık düzeyleri yüksek
olarak belirlenmiştir ancak sistemde yaşanan aksaklıklar hakkındaki ortak
görüşleri ise standart üretimin sağlanamaması, denetim problemleri ve etiket
uygulama eksiklikleri şeklinde belirlenmiştir. Güncel mevzuatın bu aksaklıklar
ile ilgili ivedilikle güncellenmesi önerilmektedir.