22. Ulusal Aile Hekimliği Kongresi , Ankara, Türkiye, 26 - 29 Ekim 2023, ss.30
Amaç:
Çalışmamız diz osteoartrit(DOA) tedavisinde fizik tedavi, yaş kupa(hacamat) ve egzersizin ağrının giderilmesi,
fiziksel fonksiyonun iyileştirilmesinde kısa ve orta vadeli etkinliklerini karşılaştırmayı amaçlamaktır.
Gereç ve Yöntem:
Çalışma Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı ile Akupunktur ve
Tamamlayıcı Tıp Yöntemleri Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde yürütüldü. Hastalar basit randomizasyonla
üç gruba ayrıldı;her gruba 30 DOA hastası alındı.
1.Gruptaki 30 hastaya 15 seans fizik tedavi,2.Gruptaki 30 hastaya 15 gün arayla 2 seans hacamat tedavisi
uygulandı.Hacamat dizde EX-LE4,ST34-35-36akupunktur noktalarına uygulandı.3.Gruptaki 30 hastaya 12
hafta evde egzersiz tedavi programı verildi. Etkinliklerin karşılaştırılmasında VAS,WOMAC,EHA ve zamanla
kalk yürü testi(ZKYT) skorları kullanıldı. Çalışma Atatürk Üniversitesi BAP Koordinasyon Birimi
Koordinatörlüğü tarafından TAB-2022-10326 proje numarası ile desteklenmiştir.
Bulgular:
VAS istirahat skorları başlangıca göre 4.ve12.haftada fizik tedavi ve hacamat grubunda anlamlı olarak azaldı.
VAS hareket skorları tüm gruplarda başlangıca göre etkiliydi. WOMAC F,WOMAC total skorları başlangıca
göre tüm tedavi gruplarında anlamlı olarak azaldı. WOMAC S 4.Haftada sadece hacamat grubunda anlamlı
olarak azaldı.12.Haftada tüm gruplarda başlangıca göre VAS istirahat, VAS hareket, WOMAC F,WOMAC T
anlamlı olarak azaldı.WOMAC S başlangıca göre 12.haftada sadece hacamat grubunda anlamlı olarak azaldı.
Kupa ve egzersiz gruplarında başlangıca göre 4.ve12.haftada ZKYT skorlarında iyileşme gözlenmiştir. Ancak,
kupa ve egzersiz tedavisinin ZKYT skorunu iyileştirmede birbirine üstünlüğü bulunmamaktadır. Ayrıca fizik
tedavinin ZKYT skoru üzerinde iyileştirici etkisi görülmemiştir.
Kupa ve egzersiz gruplarında başlangıca göre 4.ve12.haftada EHA aktif skorlarında iyileşme gözlendi,kupa
tedavisi egzersiz tedavisinden daha üstündü. Fizik tedavi grubundaysa başlangıca göre yalnızca 12.haftada
EHA aktif skorunda iyileşme gözlenmiştir.
Kupa tedavisi EAH pasif skorlarını iyileştirmede 4.ve12.haftalarda egzersiz ve fizik tedaviden daha etkindir.
Her grubun etkinliği kendi içinde incelendiğinde EHA aktif skorunu iyileştirmede fizik tedavi grubu yalnız
12.haftada, kupa, egzersiz gruplarıysa 4.ve12.haftalarda olumlu etki göstermişlerdir.
Sonuç:
DOA’de bütün tedaviler etkilidir. Ancak Womac S,EHA aktif ve EHA pasif skorlarında hacamat tedavisi
diğerlerinden daha etkili olup,etki 12.haftada devam etmiştir.
Hacamat tedavisi;seansının az olmasıyla fizik tedaviye göre avantajlıdır. Bu nedenle imkanların yeterliyse
DOA’de hacamat tedavisi fizik tedaviye alternatif olarak etkin şekilde kullanılabilir.