Mehmet Hamdi (Arpağ) Bey, Osmanlı Devleti’nin son döneminden Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk çeyrek yüzyılına kadar olan süreçte önemli görevlerde bulunmuş bir devlet adamı ve diplomattır.Duyûn-ı Umûmiye’de başladığı memuriyet hayatına, I. Dünya Savaşıyıllarında önemli çalışmalar yaptığı İskân-ı Aşâir ve Muhacirîn UmûmMüdürlüğü vazifesiyle devam etmiştir. Hamdi Bey, savaştan sonra Rusişgalinden kurtarılan vilayetlerin yeniden imarı için kurulan komisyonda ve Londra Konferansı’na katılan heyette bulunmuştur. 1923 seçimlerinde Erzincan milletvekili seçilen Hamdi Bey, aynı yıl Lozan Barış Antlaşması gereğince Türkiye ile Yunanistan arasında yapılacak nüfus mübadelesi işinden sorumlu Muhtelit (Karma) Mübadele Komisyonu üyeliğine atanmıştır. 1925-1934 yılları arasında Viyana Elçiliği,1934-1939 yılları arasında ise Berlin Büyükelçiliği yapmıştır. Emekliolduktan sonra bir süre matbaacılık yapan ve gazete çıkaran Hamdi Arpağ, Cumhuriyet Halk Partisi ve Demokrat Parti teşkilatlarında görevalmıştır.Bu çalışmada; Türkiye’nin yakın tarihinde önemli görevler yürüten devlet adamı ve diplomatlardan Mehmet Hamdi Arpağ’ın İskân-ıAşâir ve Muhacirîn Umûm Müdüriyeti’nden, Berlin Büyükelçiliği’ne kadar olan memuriyet hayatı ve faaliyetleri incelenmiştir. Çalışmanınamacı ise; devrinin olayları dâhilinde yakın dönem Türk tarihininönemli şahsiyetlerinden olan Arpağ’ın tanınmasına katkı sağlamaktır.
Mehmet Hamdi (Arpağ) Bey, a statesman and diplomat who served at important positions during the period until the first quarter century of the Republic of Turkey in the late Ottoman period. His civil service life, which he started in Duyun-ı Umumiye, continued as the General Directorate of the Settlement of Tribes and Immigrants, where he did important works during the First World War. After the war, Hamdi Bey was on the commission established for the reconstruction of the Provinces rescued from the Russian occupation and the delegation attending the London Conference. Hamdi Bey was elected as a deputy for Erzincan in the 1923 elections and was appointed to membership of Mixed Exchange Commission responsible for a population exchange between Greece and Turkey in accordance with the Treaty of Lausanne. He served as the Vienna Ambassador between 1925-1934 and the Berlin Ambassador between 1934-1939. After his retirement, Hamdi Arpağ, who was busy with printing and publishing for a while, worked in the organizations of the Republican People's Party and Democratic Party. In this study; civil service career and activities of Mehmet Hamdi Arpag, one of the most important officials and diplomats of the recent history of Turkey who carried out important tasks, from General Directorate of the Settlement of Tribes and Immigrants to Berlin Embassy, are traced and examined. The study aims to contribute to public recognition of Arpag, who was a significant figure in the context of the recent history of Turkey.
