YENİ İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ İLE DEĞİŞEN ÇOCUKLUK KÜLTÜRÜ: DİJİTAL ÇOCUKLUK


BİRİCİK Z.

Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, cilt.12, sa.108, ss.108-124, 2022 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Yeni medya çağı olarak dijitalleşmenin en üst seviyeye geldiği günümüzde, çocuktan yetişkine bütün bireylerin ekranlarla çevrili bir yaşam sürdürdüğü bilinmektedir. Günümüzde ekranla tanışma yaşı, her geçen gün gittikçe düşmekte ve ekran karşısında geçirilen zaman da oldukça artmaktadır. Bu durumdan en çok etkilenen kitlenin de çocuklar olduğu görülmektedir. Daha doğmadan dijital yerli olan bu çocuklar, doğdukları andan itibaren dijital araçlarla çevrili kültürel bir sistemde büyümektedir. Bu kültürel sistemde çocuklar, geleneksel olarak bilinen çocukluk kültüründen yeni iletişim teknolojileri ile değişen dijital çocukluk kültürüne geçiş yapmaktadır. Dijital çocukluk kültüründe, çocukların oyun oynama, sosyalleşme, öğrenme ve eğlenme pratikleri, geleneksel çocukluğa göre farklılık göstermekte ve dijital araçların egemenliği altında bir yaşam sürmektedirler. Bu bağlamda da çalışmada, yeni iletişim teknolojileri ile değişen kültürel yapı, kültürel yapının değiştirmiş olduğu çocukluk kültürü ve bu kültürel sistem içerisindeki çocukluğun dijital çocukluğa dönüşümü irdelenmiştir. Çalışmanın evrenini çizgi filmler oluştururken, örneklem olarak TRT Çocuk kanalında yayınlanan Rafadan Tayfa ve yine aynı dizinin bir serisi olan Dijital Tayfa’dan iki bölüm amaçlı örneklem yöntemi ile seçilmiştir. Çalışmada doküman analizi yöntem olarak kullanılırken, elde edilen veriler niteliksel içerik analizi ile çözümlenmiştir. Bölümlerde, geleneksel mahallede yaşayan bir grup arkadaşın yapması gereken günlük yaşam pratiklerindeki her aşamayı dijital ekranlarla gerçekleştirdiği ve geleneksel çocukluktan farklı bir çocukluk yaşadıkları resmedilmiş, bölümlerin sonunda ise teknolojinin aşırı kullanımının olumsuz sonuçlarını gören ve eski olarak bilinen geleneksel çocukluğun daha güzel olduğunun farkına varan bir çocukluk figürü çizilmiştir