Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası Sosyal Araştırmalar, cilt.13, sa.69, ss.678-694, 2020 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmanın amacı, XIX. yüzyıl Klâsik Türk Mûsikîsini, klâsik anlayıştan ödün vermeden öğrenen, icra eden ve aynı anlayışta öğreterek XX. yüzyıl müziğine aktaran kıymetli bestekâr Zeki Ârif Ataergin’in, en çok eser vermiş olduğu Kürdîlihicâzkâr makamındaki eserlerininin makam analizleri yapılarak sanatçının müzikal kimliğini, beste özelliklerini ortaya çıkarmaktır. XX. yüzyıl Türk Mûsikîsi sanatçılarından olan Ataergin; XIX. yüzyıl mûsikî eğitimi ve kültürünü XX. yüzyıla taşıyan önemli icracı ve bestekârlarımızdandır. Çağdaşı bestekârların; klasik tarzda eserler vermek yerine güncel, halk tarafından rağbet gösterilen türlere ve makamlara ağırlık verdiği bir ortamda, “mûsikîmizin uçuruma sürüklenmesi” kaygısıyla klâsik tarzda ve unutulmaya yüz tutmuş makamlarda eserler vermeye çalışmıştır. Ataergin’in bu fedakâr çalışmaları ile çağdaşları ve günümüz bestekârlarında önemli tesirler yaratmış olması, kendisi hakkında bu araştırmanın yapılmasını önemli kılmaktadır. Çalışma, betimsel araştırmalardan ‘tarama modeli’ ve ‘tarihi desen araştırmaları modeli’ temel alınarak yürütülmüştür. Bestekârın, Kürdîlihicâzkâr makamını, makamın karakteri ve özellikleri de dikkate alındığında neredeyse makamın bütün zenginliğini gösterecek şekilde ustalıkla kullandığı, söz konusu eserlerinde; kendi icra tavrını da ortaya koyması ile eserlerindeki ezgisel çeşitliliği daha belirgin olarak vurguladığı tespit edilmiştir.