Akademik Veri Yönetim Sistemi
Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt.7, sa.2, ss.1393-1416, 2020 (Hakemli Dergi)
Öz:
Geçmişten günümüze her toplumda farklı karakter ve şekillerde icra edilen şiir,
Araplarda Cahiliye Devrinde ve İslam’ın ilk yıllarında zirvesini yaşıyordu. Özellikle
birçok ilmin disiplin haline getirildiği Abbasi döneminde farklı ilimlerde çeşitli konuları
ezberletme adı altında kaleme alınan, eski dönemde elfiyye, urcûze ve manzume gibi
isimlerle anılan didaktik şiir tarzı günümüzde de kullanılmaktadır. His ve duygudan
arındırılmış bilgi aktarımını ifade eden didaktik şiir tarzı, detaysız bilgileri içeren
manzum eserlerdir. Daha çok ezberlenmesi kolay bir öğrenim metodu olduğu için
geçmişten günümüze çeşitli eğitim sistemlerinde model olarak kullanılmıştır.
Çalışmamıza ilham veren İbn Mâlik’e ait el-Lâmiyyetu’l-ef‘âl isimli eser, didaktik şiir
türü ile sarf ilminde kaleme alınmış manzum eserlerden biridir. Bu eser 114 beyitten
oluşmaktadır. İbn Mâlik bu eseri el-Elfiyye isimli meşhur nahiv manzumesine tetimme
olarak kaleme almıştır. Arapların ilmî incelikleri ortaya koymak amacıyla kaleme aldığı
üslûplardan biri olan Lâm kafiyesi ile kaleme alındığı için esere bu isim verilmiştir.
Ayrıca eser, kurallı isim ve fiil vezinlerinden ziyade, şaz olan fiil vezinlerini ele
almaktadır.