Atıf İçin Kopyala
Dağcı Y., Bilge N., Özkan H. İ.
58.ULUSAL NÖROLOJİ KONGRESİ, Antalya, Türkiye, 19 - 24 Kasım 2022, ss.169
-
Yayın Türü:
Bildiri / Tam Metin Bildiri
-
Basıldığı Şehir:
Antalya
-
Basıldığı Ülke:
Türkiye
-
Sayfa Sayıları:
ss.169
-
Atatürk Üniversitesi Adresli:
Evet
Özet
Amaç:
Multipl skleroz (MS) merkezi sinir sisteminin demiyelinizan ve dejeneratif değişikliklerle karakterize
kronik inflamatuar otoimmün bir hastalığıdır. Oksidatif stresin MSin patojenik özelliklerinde önemli rol oynadığı
gösterilmiştir. Melatonin antioksidan özelliği olan önemli bir uyku modülatörüdür. MS hastalarında kronik
yorgunluk sendromu ve uyku bozuklukları sıklıkla gözlenir. Çalışmamızda MS hastalarında melatonin düzeyi ve
oksidatif stresin, uyku bozuklukları ve yorgunluk arasındaki ilişkisini araştırmayı amaçladık.
Gereç ve Yöntem:
Çalışmamız 50 MS hastası ve 30 sağlıklı kontrol grubu olmak üzere 80 kişide yapıldı. Her iki grupta serum
melatonin ve oksidatif stres parametrelerinden Glutatyon peroksidaz (GPx), Superoksit dismutaz (SOD) ve
Malondialdehit (MDA) düzeyleri ölçüldü. Yüzyüze görüşmede her iki grupta demografik özellikler ve MS
hastalarının klinik özellikleri belirlendi. MS hastalık şiddeti için Genişletilmiş Özürlülük Durumu Ölçeği (EDSS) ve her
iki gruba Bitkinlik Şiddeti Ölçeği, Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi, Epworth Uykululuk ölçeği, Uykusuzluk Şiddeti
İndeksi, huzursuz bacak sendromu için IRLSGG (The İnternational Restless Legs syndrome Study Group) tarafından
belirlenen Temel Tanı Kriterleri, Destekleyici Kriterler ve İlişkili Özelliklere Göre Hazırlanan Anket Formu, IRLSSG
tarafından belirlenen Şiddet Skalası ve Beck Depresyon Ölçeği değerlendirildi.
Bulgular:
Çalışmamızda MS hastalarının % 76’sı kadın , %24’ü erkekti ve %88’i RRMS, %10’u SPMS ve %2’si PPMS tip idi. MS
hastalık süresi ortalama 4,5 yıl, EDSS skorları ortalama 2 olarak saptandı. MS hastalarında sağlıklı kontrollere göre
melatonin seviyesi düşük , SOD seviyesi anlamlı yüksek saptanırken, GPx ve MDA seviyelerinde anlamlı farklılık
saptanmadı. MS hastalarında melatonin seviyesi ile bitkinlik şiddeti arasında ilişki saptanmazken, yaş ve EDSS
seviyeleri ile arasında negatif korelasyon vardı. MS hastalarında sağlıklı kontrol grubuna kıyasla PUKİ skoru ve uyku
bozukluğu olanların oranı, bitkinlik ve bitkinlik şiddeti skoru, Beck depresyon skoru anlamlı yüksekti. Bitkinliği olan
MS hastalarında olmayanlara göre EDSS, PUKİ, Epworth uykululuk, uykusuzluk skorları daha yüksekti. MS
hastalarında uyku bozukluğu olanlarda olmayanlara kıyasla melatonin seviyesi ve MDA seviyesi düşük; bitkinlik varlığı
ve şiddeti , Beck depresyon skoru anlamlı olarak yüksek saptandı. MDA seviyesi ile PUKİ, uyku latansı, uykusuzluk
şiddeti indeksi ve bitkinlik skalası seviyeleri arasında negatif korelasyon saptandı. GPx seviyesi ile yaş, MS süresi ve
EDSS seviyeleri arasında pozitif korelasyon saptandı.
Sonuç:
Sonuç olarak; MS hastalarında uyku bozukluğu ve bitkinlik sık görülmekte olup klinik değerlendirmelerde ön planda
tutulmalıdır. MS hastalarında uyku bozuklukları çok yaygındır ve sonuçlarımız, MS hastalarında melatonin düzeyinin
kontrol grubuna göre daha düşük olduğunu, uyku güçlüğü çeken MS hastalarında ise uyku güçlüğü yaşamayanlara
göre daha düşük olduğunu göstermiştir. Uyku bozukluğu tespit edilen MS hastalarında melatonin takviyesi ile uyku
kalitesi artırılarak bitkinlik varlığı ve şiddeti azaltılabilir. Bu ilişkinin daha net ortaya koyulabilmesi için daha büyük
örneklemli prospektif çalışmalara ihtiyaç vardır