Akademik Veri Yönetim Sistemi
the Journal of Academic Social Sciences, cilt.7, ss.140-151, 2019 (Hakemli Dergi)
Öz
Bu araştırma, güncel sanat ortamının en temel problemlerinden biri haline gelen intihal konusunun altında yatan başat dinamikleri incelemeyi, gerçeğin yeniden üretimi ekseninde ortaya çıkan özgünlük tartışmalarına açıklık getirmeyi hedeflemektedir. Bu bağlamda sanatçıları intihale yönlendiren faktörler sebep sonuç ilişkisi üzerinden ele alınırken, çalışma konuyla yakından ilişkili seçilmiş örneklerle temellendirilmiştir. Kelime anlamı olarak orijinallikle eş anlama gelen özgünlük, modernizmin merkezi kavramlarından biridir. Özgün olduğunu iddia etmek tamamen biricik ve benzersiz olmaya karşılık gelirken, karşılıklı etkileşime dayanan sanat gibi hassas bir mecrada üretim söz konusu olduğunda benzeşimi olmayan bir imge yaratmak da oldukça zor bir meseledir. Son dönemde sanatta özgünlük kavramı patolojik bir hale dönüşürken, buna aynı platformda yer alan sanatçıların birbirlerinin ürettiği değeri görmezden gelen, hatta giderek hiçe sayan bir üslupla temellük etme süreci eşlik etmektedir. Özellikle genç sanatçılar güncel sanat piyasasına sızmanın, sanat yapıtı satmanın, kariyer yükselişi yakalamanın ve sanatı kontrol eden mekanizmaların ilgisini çekmenin kolay bir yolu olarak başvurdukları yöntemlerden biri haline gelen intihal, rant odaklı politikalar ve her şeyi alınır satılır bir ürün olarak gören sermayenin tetiklediği bir kopyalama zihniyetini doğurarak sanatın ontolojik yapısını kökünden sarsmaktadır. Günlük kâr amaçlı üretimden sıyrılarak sanat tarihinde yer edinmek, bireysel hırsların yerine kolektif hareketlere dâhil olmak, yeni ütopyalar üretmek, toplumsal farkındalık yaratmak, özgün arayışların peşinden giderek sanat literatürüne katkıda bulunmak, bu hastalıklı alışkanlığın sanat ortamında terk edilebilmesi için ihtiyaç duyulan dinamiklerdir. Bu eksende sanat platformunda rüştünü ispat etmenin tek kıstasının mevcut düzenin estetik bilincine uygun işler üretmek olmadığı kanısına varabilen, sanatsal başarının sadece küratöryel sergilere, yarışmalara, müzelere ya da prestijli koleksiyonlara girmek olmadığını kavrayabilen, küresel dinamiklerin değişkenlerini yakından takip ederek güncel kodlarla ve bireysel yaklaşımlarla yorumlayabilen bir sanatçı jenerasyonu yakalandığı takdirde, koşullu üretim süreci terk edilebilir, yenilikçi, özgün ve devrimci bir sanat ortamı inşa edilebilir.
Anahtar kelimeler: Çağdaş Sanat, Sermaye, İntihal, Temellük, Özgünlük