Akademik Veri Yönetim Sistemi
FOLKLOR/EDEBIYAT: HALKBILIM, ETNOLOJI, ANTROPOLOJI, EDEBIYAT, cilt.28, sa.4, ss.907-926, 2022 (ESCI)
Mülkiyet kavramı, sadece siyasal iktisat kuramı açısından değil; sosyolojik, sanatsal ve edebî alanlarda da eleştirel nitelikli birçok çalışmaya konu olmuştur. Özünde, sermayenin üretici emek karşısındaki mütehakkim gücünü adlandıran mülkiyetçi ideolojinin edebi-sosyolojik diskurda ele alınış biçimleri ve çerçevelenme
düzeyleri bize belli bir tarihsel dönemde egemen olan ilişki biçimleri, mülkiyet
kavrayışı ve bu kavrayışın toplumsal hafızada tuttuğu yer hakkında önemli ipuçları
verebilir. Çalışmada, yazar Orhan Kemal’in romanlarına ve roman karakterlerine
yansıdığı biçimiyle, mülkiyet tutkusu ve mülkiyetçi ideolojinin ne tür kültürel değer tartışmalarına tanıklık ettiği, dolayısıyla Türkiye toplumsal hafızasına etkileri
ve bu etkinin ne tür bakış açıları, ilişki tarzları ve davranış kalıpları yarattığı konusunu incelemek amaçlanmıştır. Bu amaçla, çalışmada yazarın 50’li yılların başlarından 70’li yılların sonlarına dek uzanan edebî mesaisinin verimlerini temsil eden
altı eseri ihtiva ettikleri mülkiyet tutkusu ve mülkiyetçi ideoloji eleştirisi odağında
içerik analizi yöntemiyle incelenmeye tabi tutulmuştur. Türkiye’de mülkiyet tutkusu-toplumsal hafıza ilişkisini tartışmaya açması anlamında, çalışmanın Türkçe
edebiyat sosyolojisi araştırma alanına önemli bir katkı olacağı değerlendirilmektedir. Çalışmada, zamanla değişen mülkiyet biçimlerinin bireylerdeki mülkiyet algısı
ve düşüncesini de değiştirdiği, bu durumun da Türkiye toplumsal hafızasında farklı
kişilik tipleri ve buna bağlı davranış örüntüleri ürettiği sonucuna ulaşılmıştır.